Türk uzay motoru ilk kez yörüngede ateşleyecek

Türkiye uzay tarihinde yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor! Dünyada bugüne kadar hiçbir ülkenin başaramadığı hibrit uzay motoru, Türkiye’nin geliştirdiği sistemle ilk kez yörüngede ateşlenecek.

Türkiye’nin uzay yolculuğunda bir ilk gerçekleşti. Fergani Uzay tarafından geliştirilen ilk Yörünge Transfer Aracı FGN-TUG-S01, SpaceX’in transporter15 göreviyle uzaya gönderildi.

Araç, farklı yükleri yörüngeler arasında taşıyabilecek yapısıyla Türkiye’nin uzay teknolojilerinde yeni bir dönemin kapısını açtı.

FGN-TUG-S01, Türkiye’nin şimdiye kadar geliştirdiği ilk büyük uzay motoru ile donatıldı. Fergani Uzay Danışmanı, roket bilimci Prof. Dr. Arif Karabeyoğlu sürecin önemini şöyle anlattı:

“FERGANİ Yörünge Transfer Aracı, Türkiye’nin yörüngede denenecek ilk büyük uzay motoru olacak. Ayrıca bir hibrit roket motorunun dünyadaki ilk yörüngesel ateşlemesi olacak. Dünyada hiçbir firma bunu daha önce yapmadı.”

Fergani Uzay’ın ilk fırlatma aracı test roketinin 2026’da fırlatılması planlanıyor. Türkiye’de şu anda üç şirket dört farklı fırlatma sistemi üzerinde çalışıyor:

ROKETSAN – FERGANI UZAY – DELTA V UZAY

FERGANİ’NİN “UZAY ÜÇLÜSÜ”: TAKIMYILDIZ, TRANSFER ARAÇLARI VE FIRLATMA SİSTEMLERİ

Şirketin odaklandığı üç büyük proje uzayda Türkiye’nin elini güçlendirecek nitelikte:

100 uyduluk navigasyon ve iletişim takımyıldızı: Yaklaşık 2.000 km irtifada görev yapacak uydu filosu, konumlama ve iletişimde Türkiye’nin bağımsızlığını artıracak.

Dünyada eşi olmayan Yörünge Transfer Araçları: Prof. Karabeyoğlu’na göre Fergani, kendi transfer araçlarını üreterek uyduları daha yüksek yörüngelere çıkarabilecek kapasiteye sahip nadir firmalardan biri.

Yeni nesil fırlatma sistemleri: Şirket, türünün ilk örneği olacak yörüngede ateşlenen hibrit roket motorunu da bu proje kapsamında test etmeyi hedefliyor.

TÜRKİYE’DEN AY’A ÇİFTE ÇIKARMA: 2028’DE TARİH YAZILACAK

Türkiye, bir başka ilk için de geri sayıma geçti. ODTÜ liderliğinde geliştirilen ve yapay zeka ile donatılan iki mikro rover, 2028’de Ay’ın güney kutbuna iniş yapacak. Çin Uzay Ajansı ile yürütülen Chang’e-8 görevi kapsamında yapılacak bu iniş, Türkiye’yi Ay’a aynı anda iki keşif aracı gönderen ilk ülke yapacak.

“CHERI” adı verilen rover’lar, Ay yüzeyinin üç boyutlu haritasını çıkaracak, yüzey analizleri yapacak ve etkileşimli görev yürütecek. Projenin yöneticileri görevi şöyle tanımlıyor:

“Dünyada aynı anda Ay yüzeyinde etkileşimli çalışan iki robotun görev yaptığı ilk proje bu.”

ODTÜ araştırmacıları, uzun vadede Ay toprağıyla 3 boyutlu baskı yapı inşası gibi ileri hedefleri de gündeme aldı.

MİLLİ GPS SİSTEMİ: “ULUĞ BEY” DEVRİMİ BAŞLADI

Türkiye’nin uzay hamlelerini taçlandıran bir diğer gelişme ise tamamen yerli bir küresel konumlama sistemi kurma adımı oldu. “Uluğ Bey” sistemiyle Türkiye, kendi GPS altyapısına sahip 5. ülke olmaya hazırlanıyor.

FGN-100-D2 uydusunun başarıyla fırlatılmasıyla sistemin ikinci aşaması tamamlandı. Türkiye, önümüzdeki 5 yılda 100 uyduluk bir ekip kurmayı hedefliyor.

Uzmanlara göre bu hamle yalnızca teknoloji değil aynı zamanda egemenlik ve güvenlik meselesi:

“GPS gibi yabancı sistemlere bağımlılığın bitmesi, kriz anlarında bile sinyali kendi kendine koruyabilen bir Türkiye demek.”

Tarım, enerji, ulaşım, afet yönetimi ve savunma sektörleri bu sistemle doğrudan etkilenecek.

UZAYDA TÜRK ÇAĞI: TUA, TÜBİTAK, ÜNİVERSİTELER VE ÖZEL GİRİŞİMLER AYNI HEDEFTE

Türkiye Uzay Ajansı, TÜBİTAK, ASELSAN, TUSAŞ ve özel uzay girişimleri arasında kurulan konsorsiyumla 2030’a kadar toplam 120 uyduluk bir kapasite hedefleniyor.