HAKAN AKKAYA
ANKARA - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin 1998 yılında Türkiye aleyhine aldığı Louzidu kararına ilişkin Türkiye'de 'KKTC'de bir iç hukuk yolu açılırsa ilk ve son kez tazminatı öderiz' düşüncesi hakim.
Çeşitli kaynaklardan verilen bilgilere göre, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nde yaşayan Titina Louzidu isimli bir kadının Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kalan mülklerine ilişkin 1996 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne Türkiye aleyhine açtığı dava sonucunda AİHM, 1998 senesinde aldığı kararla Türkiye'yi 875 bin dolar tazminat ödemeye mahkum etmişti. Türkiye aynı dönemde bu kararın muhatabının kendileri olmadığı ve bu kararın Kıbrıs için ciddi siyasi sonuçlar doğuracağı yönünde görüş bildirmiş ve kararı uygulamamıştı. Louzidu isimli kadın Türkiye aleyhine açtığı bu davada Türk Silahlı Kuvvetlerinin KKTC'de etkin kontrolü nedeniyle mülkiyetlerine ulaşamadığını ifade ederek, bu yönde Türkiye'yi AİHM'ye şikayet etmişti. Türkiye yaklaşık dört senedir ödemeye itiraz ettiği söz konusu kararı, KKTC'de bu ve buna benzer konulara ilişkin bir iç hukuk yolu bulunması şartıyla 875 bin dolarlık miktarı ilk ve son kez ödemeyi kabul etmeyi düşünüyor. Diplomatik kaynaklar, AİHM'nin geçtiğimiz günlerde KKTC'de özel mahkeme kurulmasına yönelik basında çıkan haberlerin gerçeği yansıtmadığını belirtti. KKTC'nin kendi mahkemelerinin zaten var olduğunu belirten kaynaklar, söz konusu iç hukuk yolunun mahkemeden farklı bir şekilde ele alınmasının altını çizdi. Buna göre kurulması planlanan iç hukuk yolunda buna ilişkin bir yasa tasarısı hazırlanacak. Bu tasarıda 1974 sonrası KKTC Anayasası'nın 159.maddesine uyarak, kamulaştırılan kurum mallarının uygun tazminatının hak sahiplerine ödenmesi öngörülüyor. Aynı kaynaklar AİHM ve Avrupa Komisyonundan bu yönde çıkacak bir karara istinaden hazırlanacak yasa tasarısının KKTC Parlamentosuna getirileceğini, tasarı meclisten geçerse AİHM'e bu güne kadar tazminat isteminde bulunan yaklaşık 400 Rum başvurusunun ele alınması için tarafsız kişilerden oluşan bir komisyon kurulacak. Başvuruları birer birer değerlendirecek olan bu komisyon, gerek görüldüğü takdirde tazminatları hak sahiplerine ödeyecek. Diplomatik gözlemciler, AİHM'in Türkiye'ye yönelik bugüne kadar bine yakın kararını Türkiye'ye ilettiği hatırlatılırken Türkiye'nin sadece Louzidu kararını uygulamadığı ifade edildi.
Aynı gözlemciler, ''AİHM kararlarına uymayan bir ülke konumuna düştük. Ayrıca mahkemenin temelini sarsıcı bir örnek haline geldik. Eğer tazminatı ödemezsek ağzımızla kuş tutsak AB'ye giremeyiz'' yorumunda bulundular. Aynı şekilde Avrupa Konseyi'nin bu kararın Türkiye tarafından uygulanmaması nedeniyle zor duruma düştüğü belirtilirken, ''Avrupa Konseyi AİHM'e Ruslar aleyhine başvurularda bulunan Çeçenlere ilişkin Ruslar'ın da 'Türkiye bir kararı uygulamadı' durumunun arkasına sığınmasından endişe duyuyor'' yorumunu yaptılar. Diğer yandan Louzidu kararının gündemden düşmesi ile Avrupa Konseyi kendi prestijini ve geleceğini de kurtaracak.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:54
