UZMANLAR, ANNE BABALARI UYARIYOR: ÇOCUĞA CEZA VERMEYİN

İSTANBUL - Hayatın ilk beş yılında çocuğun söylediği yalanlardan endişe duyulmaması gerektiği, çünkü gerçeği algılama ve ona sadık kalma kabiliyetinin, yaş ilerledikçe geliştiği bildiriliyor. Uzmanlar, yalanın, bir hatayı gizlemek, dolayısıyla cezadan kaçınmak için söylendiğini belirtiyor. Gerçeği ayırt edebilen bir çocuğun, yine de yalan söylemeye devam edebileceğini hatırlatan uzmanlar, ''Çünkü, çevreyle olan ilişkilerinde 'yolunda gitmeyen bir şeyler' vardır. Cezadan kurtulmak ister. Kendini diğerlerinden aşağı görmektedir. İlgi çekmek ve çevresini şaşırtarak öz doyum sağlamak istediğinden, olmadık şeyleri oluyormuşçasına ifade eder. Kendisini rahatsız eden gerçekleri gizlemek ister, örneğin okul başarısızlığını gizler. Bazen de ana babasının isteği üzerine yalan söyler ve bunu alışkanlık haline getirir'' diyorlar. Ceza ile bir davranış bastırılmaya çalışılırken, bir başka istenmedik davranışın ortaya çıkabileceğine dikkat çeken uzmanlar, ''Örneğin, çok sevdiğimiz vazoyu kıran çocuğumuzu cezalandırıyorsak, bu davranışımızla çocuğumuza yalan söyleme davranışı kazandırabiliriz. Çocuk cezadan kaçmak için yalan söyleyecektir'' uyarısında bulunuyor. Çocuğu yalan söylemeye iten sebeplerin bir dedektif titizliği ile tespit edilmesi gerektiğini ifade eden uzmanlar, yalan karşısında çok sert ve aşağılayıcı tavır takınılmaması gerektiğini de kaydediyor. Uzmanlar, çocuğa ceza vermenin, eldeki tüm imkanlar denendikten sonra, öncelikle istenmedik davranışların bastırılmasının kaçınılmaz olduğu durumlarda kullanılabilecek bir sistem olarak düşünülmesi gerektiğini savunuyor. Cezanın çoğu kez, itici uyarıcının (dayak, hakaret, yasaklama gibi) kullanılmasını gerekli kılabileceğini belirten uzmanlar, bunun sonucunda da kişide saldırganlık, korku, kin, nefret gibi duygular oluşabileceğini bildiriyor. Uzmanlar, sıkça yapılan hatalardan birini de şöyle açıklıyor: ''Çocuğun belirli bir davranışını kontrol etmek isteyen anne veya baba, dövme, bağırma gibi şiddet dolu itici uyarıcılar kullanırsa, bunlar başlangıçta etkili olmuş olsa bile, zamanla çocuğun bu uyarıcılara alıştığı görülür. Ve ebeveynler dozu arttırmak gibi kısır bir döngü içine girer''. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:40