Bakanlık tuz ve şekere savaş açtı
ANKARA (AA) - Selma Bıyıklı Adabaş - Türkiye'de böbrek hastaların sayısı 7,5 milyona ulaşmasına rağmen farkındalığın son derece düşük olması, Sağlık Bakanlığını harekete geçirdi.
Böbrek hastalıklarının önlenmesi için hazırlanacak kontrol programının detayları, Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından düzenlenen çalıştayda ele alındı.
AA muhabirinin Sağlık Bakanlığı yetkililerinden aldığı bilgiye göre, uzmanlar ve bakanlık yetkililerinin katıldığı çalıştayda, böbrek hastalıklarına neden olan etkenler ve alınacak önlemler masaya yatırıldı.
Çalıştayda, böbrek hastalıklarına yol açan nedenlerin başında gelen aşırı tuz ve şeker tüketimi, obezite, sigara ve alkol kullanımı ile mücadele edilmesi görüşü ağırlık kazandı.
Bu görüş doğrultusunda hazırlanacak Böbrek Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programında, toplumun sağlıklı yaşam tarzı konusunda bilinçlendirilmesi, sağlık sisteminde ise riskli kişilerin tespitine yönelik düzenlemeler yapılması gibi tedbirler yer alacak.
-Eğitim aile ve okuldan başlayacak-
Sağlıklı yaşam tarzı konusunda bilinçlendirilmesi hedeflenen halkın öncelikle aşırı tuz ve şeker kullanımının zararları konusunda eğitimi hedefleniyor. Eğitimin aile ve okul temelli yürütülmesinin öngörüldüğü planda, obezite, sigara ve alkol kullanımıyla mücadele de ön planda tutulacak.
Böbrek Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programında yer alacak önceliklerden biri de risk altındaki kişilere yönelik yeni yaklaşımlar benimsenmesi olacak.
Bu kapsamda, böbrek hastalığı gelişimi için risk altındakilerin saptanması, böbreğe zarar verme riski yüksek hastalıklarda etkin izlem ve tedaviyle böbrek hastalığı gelişmesinin önlenmesi, düzenli taramalarla böbrek hastalığının erken evrede saptanması, mümkünse tedavi edilmesi ya da ilerlemesinin engellenmesi veya geciktirilmesi hedefleniyor.
Bireylerin, yüksek tansiyonun böbrek hastalığına yol açtığı konusunda bilinçlendirilmesinin de yer alacağı kontrol programında, özellikle 40 yaş sonrası düzenli tansiyon ve kan şekeri ölçümü yaptırılması için tarama programları geliştirilmesi amaçlanıyor.
-6-7 erişkinden biri böbrek hastası-
Türk Nefroloji Derneğinin 23 ilde 10 binden fazla kişi üzerinde yaptığı araştırmaya göre, Türkiye'de böbrek hastalığı görülme oranı yüzde 15,7 civarında. Türkiye'de 7,5 milyon böbrek hastası olduğu anlamına gelen araştırma, her 6-7 erişkinden birinin böbrek hastası olduğunu ortaya koyuyor.
Hasta sayısının bu kadar yüksek olmasına rağmen Türkiye'de böbrek hastalıklarının farkındalığı yüzde 1,6 civarında.
Türk Nefroloji Derneğinin çalışmasına göre, şeker hastalarında böbrek hastalığı görülme sıklığı diğer kişilere göre 2,5 kat yüksek. Diyalize yeni başlayan hastaların yüzde 37'sinde böbrek yetmezliğinin nedeni diyabet.
Kronik böbrek hastalığının diyabetten sonra gelen ikinci önemli nedeni ise hipertansiyon. Böbrek hastalığı görülme sıklığı yüksek tansiyonu olanlarda yüzde 25,3 iken tansiyonu normal seyredenlerde yüzde 10,6 düzeyinde.
Yeni diyalize başlayanların yüzde 28'inde böbrek yetmezliğinin nedeni yüksek tansiyon.
-Tuza dikkat-
Aşırı tuz tüketimi hem yüksek tansiyon hem de kalp-damar hastalıklarına yol açıyor.
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneğinin çalışmasına göre tuz alımında 6 gramlık artış, sistolik kan basıncını 4-8, diyastolik kan basıncını 2,5-5 "milimetre civa" yükseltiyor.
Buna karşın toplumda tuz tüketimi çok yüksek düzeyde. Derneğin 2008 yılındaki çalışmasında Türkiye'de günlük tuz tüketimi 18 gram, 2012 yılı çalışmasında ise 14,8 gram bulundu. Çalışma, tuzun yüzde 55,5'inin yemek, yüzde 32'sinin ekmek, yüzde 12,5'inin sofradan alındığını ortaya koydu.
Yayıncı: Ebubekir Gülüm
