MAHKEMELER ARASINDAKİ GÖRÜŞ AYRILIĞINA ÇOK İLGİNÇ BİR ÖRNEK!..

Düzenlemeden yararlanan mahkumların tahliyesi konusunda farklı kararlar veriliyor. Bunun nedeni ise yasanın yürürlük tarihi. Bazı hakimler, 1 Nisan’ı beklemeden tutukluları serbest bırakırken, bazıları da kararı bu tarihten sonraya bırakmayı tercih ediyor. En ilginç örnek ise Ankara’da yaşandı. Alt katta bulunan 7. Ceza Mahkemesi başvuruları kabul ederken, üst kattaki 3. Ceza tahliye istemlerini reddediyor.

Ceza yasasının Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından Yargıtay ve Adalet Bakanlığı başta olmak üzere yargı çevrelerinde en önemli gündem maddesini mahkumların tahliyesi oluşturdu. Cezaları önemli ölçüde düşen gasp ve yasadışı örgüt suçu ile lehte değişiklik getiren diğer hükümlerden yararlanan binlerce hükümlü, yasa onaylanır onaylanmaz başsavcılıklara müracaat etmeye başladı. Başvurular sonucunda Bursa, Sivas ve Adıyaman gibi illerde mahkemeler, mahkumları serbest bıraktı. Ankara 7. Ceza Mahkemesi de 10 hükümlünün tahliye talebini yerinde gördü. Ancak aynı binada yer alan 3. Ağır Ceza Mahkemesi ise yasa henüz yürürlüğe girmediği için tutukluların taleplerini geri çevirdi.

Mahkemeler arasındaki bu görüş ayrılığı, tahliyelerin hemen mi yoksa yasanın yürürlüğe gireceği 1 Nisan 2005 tarihinden sonra mı olması gerektiği noktasında düğümleniyor. Tahliye isteklerini reddeden hakimler, hiçbir yasanın yürürlüğe girmeden önce uygulanmasının söz konusu olmayacağını öne sürüyor. Bu görüşü savunan hukukçular, TCK’nın suçlu lehine getirdiği hükümlerin de ancak yürürlük tarihinden sonra geçerli olacağını düşünüyor.

Aksi yönde karar veren yargıçlar ise, Meclis’in iradesini ortaya koyduğunu ve yasanın Resmi Gazete’de yayımlandığını belirterek suçlu lehine getirilen değişikliklerin uygulanması gerektiğini belirtiyor. Bu hakimler, görüşlerini TCK’nın 2. maddesi ile Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun (CMUK) 402. maddesine dayandırıyor. TCK’nın 2. maddesinde sonradan yayımlanan kanunun hükümlerinin suçlu lehinde olması halinde geçmişe dönük uygulanacağının altı çiziliyor. Madde metninde yasanın yayımlanmasının yeterli olduğu, ayrıca yürürlüğe girme şartının aranmadığına işaret ediliyor. CMUK’un 402. maddesinde de, belirlenen cezanın hesabında veya infazında tereddüt edilmesi durumunda mahkemeden karar isteneceği, bu durumda yargıçların infazın durdurulmasına veya ertelenmesine karar verebileceği öngörülüyor. Bunların yanı sıra mahkumların salıverilmemeleri durumunda 1 Nisan 2005’e kadar 5 ay fazla hapis cezası çekmiş duruma gelecekleri de göz önünde tutuluyor. Bu uygulamaya maruz kalan kişilerin tazminat isteyebilecekleri ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuruda bulunabilecekleri dile getiriliyor.

Farklı görüşler yargıyı ikiye bölerken, gözler Adalet Bakanlığı’na çevrildi. Ancak bakanlık, mahkemelere emir ve talimat verilemeyeceği gerekçesiyle bir genelge yayınlamaktan kaçınıyor.

Bazı hukukçular, sorunun “yazılı emir” yoluyla çözülebileceğini ifade ediyor. Buna göre bir ağır ceza mahkemesinin verdiği infazın durdurulmasına ilişkin karar, itiraz yoluyla diğer ceza mahkemesi tarafından incelenerek kesin sonuç alınır. Adalet Bakanı bu kararı “yazılı emir”le Yargıtay’a götürür. Yargıtay da, mahkumların yasa yürürlüğe girmeden tahliye edilip edilmeyecekleri konusunda nihai kararı verir. Bu karar emsal oluşturacağı için çelişkili sonuçlar nedeniyle uygulamada yaşanan kargaşa önlenmiş olur.

Resmi gazetede yayınlanan yeni Türk Ceza Kanunu’nun lehteki düzenlemeleri kapsamında, 10 binden fazla mahkumun cezasında indirim yapılacak. 4 bine yakın tutuklunun serbest bırakılması bekleniyor.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Nuri Ok’un ‘1 Nisan’ı bekleyin’ uyarısına rağmen tahliyeler dün de sürdü. Konya’nın Akşehir ilçesindeki yarı açık ceza ve tutukevinden 26 mahkum serbest bırakıldı. Özgürlüğüne kavuşan vatandaşlarla yakınları arasında duygusal anlar yaşandı. Daha önce de Bursa’da 75, Sivas’ta 8 ve Adıyaman’da 2 mahkum tahliye edilmişti. Türk Ceza Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte cezaevlerinden yaklaşık 4 bin tutuklunun serbest bırakılması bekleniyor.

Zaman