YALAN MAKİNESİ YERİNE BEYİN TARAMA CİHAZI!..
|
|
Beynin doğruyu söylerken başka, yalan söylerken başka bölgelerinin işlediğini öne süren Amerikalı bilimadamları, manyetik rözenanslı beyin tarama cihazı kullandı.
Temple Üniversitesi'ndeki ekip, Kuzey Amerika Radyoloji Derneği'ne sunduğu araştırma sonuçlarında, klasik yalan makinelerinin yerini beyin tarama cihazlarının alabileceğini söyledi.
Klasik yalan makineleri, sorular sorulan bir kişinin vücudundaki tepkileri tansyiyon, kalp atışı, nefes alış, ve ter gibi ölçeklere göre değerlendiriyor.
Ancak Doktor Scott Faro başkanlığında çalışan araştırma ekibi, bu makinelerin ne kadar doğru çalıştığının şüphe götürdüğünü, çünkü yalan makinesine bağlanan bir kişinin sırf bu durum yüzünden endişenelerek yalancı konumuna düşebilldiğini söylüyor.
Ayrıca, yalan söylemeye alışkın olanlar da vücut tepkilerini en aza indirerek makineyi kandırmayı becerebiliyor.
Doktor Faro, bunun üzerine bir kişinin yalan söylerken beyninde herhangi bir değişim yaşanıp yaşanmadığını merak ettiklerini söylüyor.
Karşılaştırmalı deney
Temple Üniversitesi'ndeki deneyde 11 kişiden oyuncak bir silahı ateşledikten sonra yaptıkları hakkında yalan söylemeleri, diğer 5 kişinin ise ne yaptılarsa aynen anlatmaları istendi.
Deneklere sorular soran bilimadamları beyinlerinde hangi bölgelerin faaliyet içinde olduğunu taradı.
Aynı test daha sonra klasik yalan makinesi ile de uygulandı.
|
|
Amerikalı araştırmacılar, hem beyin tarama cihazının hem de klasik yalan makinesinin hangi deneklerin doğruyu hangilerinin yalan söylediğini başarılı biçimde tespit ettiğini belirtiyor.
Doktor Scott Faro, yalan söyleyen deneklerin beyinlerinde daha çok faaliyet gözlendiğini belirtiyor.
İyi yalan söyleyen kişilerin beyinlerini kontrol altında tutup tutamaycağını kesin bir şekilde belirlemek için henüz çok erken ama Doktor Faro, bu yöntemin klasik makinelerden daha etkili olacağını umut ediyor.
Bilimadamları, her iki yöntemin birlikte kullanılarak makinelerin doğruluk payının artırılabileceğini düşünüyor.
Yalancılık da bir yetenek
Hertfordshire Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nden Profesör Richard Wiseman, ''beyin taramalarının klasik makinelerden daha etkin olacağından eminim'' dedi:
''Tansiyon ya da kalp atışı gibi etmenler gayet dürüst olduğu halde fazla heyecanlanan kişileri yalancı durumuna düşürüyor; yalancılar ise hiç heyecanlanmayabiliyor''.
''Oysa yalan söylerken bir çok şeyi düşünmek gerek; 'hangi yanıt daha inandırıcı, karşımdaki neyin ne kadar farkında, acaba şimdi şunu söylersem kendimi ele verir miyim?' gibi...''
Profesör Wiseman, beyin tarama cihazlarının bu süreci çok daha güvenilir biçimde gözlemleyeceği inancında.
Fakat beyin cihazlarının pratikte bazı dezavantajları var.
Yalan söyleyip söylemediği denenen kişinin bir tüpü andıran bir makineye girerek görcece hareketsiz kalması öngörülüyor.
Profesör Wiseman, ''hemen her polis karakolunun beyin tarama cihazı alacağını sannmıyorum'' diye konuştu.
