Kadir Has Üniversitesi''nin merkez binasının yer aldığı Tarihi Cibali Sigara Fabrikası, Türkiye tarihinin en çok yolsuzluk yapıldığı dönem olarak akıllarda kalan 28 Şubat sürecinde, 29 yıllığına Kadir Has Vakfı''na tahsis edildi. Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel''in de yakın destek sağladığı işlem, kamuoyunda çok tartışıldı. İşadamı Kadir Has, binanın Kadir Has Vakfı''na kiralanması için yakın dostları Süleyman Demirel ve Mesut Yılmaz''ın büyük bir çaba harcadığını da anılarında anlattı.
1985 yılında Cibali Sigara Fabrikası''nda üretim durdurulmuş, tarihi bina Sigara ve Tütün Müzesi olarak kullanılıyordu. Bu müze, dünyanın ilk ve tek tütün, sigara, alkol, kibrit ve tuz müzesiydi. İçinde çok değerli antika makinalar, ünlü ressamlara ait değerli tablolar ve diğer paha biçilmez eşyanın yer aldığı müze, Demirel''in çok yakın dostu Kadir Has tarafından üniversite merkez binası yapılmak istendi. O dönemde başta Haliç olmak üzere Hazine''ye ve diğer kamu kurumlarına ait kıyılardaki paha biçilmez bina ve arsaların çeşitli özel kuruluşlara devri tartışmalara neden oldu.
Önce intifa şerhini kaldırdılar
1884 yılında, Sultan İkinci Abdulhamit döneminde yapılan Tarihi Cibali Sigara Fabrikası, 1994 yılında Yüksek Planlama Kurulu kararı ile kapatıldı. Fabrika binasının mülkiyeti, Hazine''ye aitti. Sözkonusu taşınmaz malın tapu kaydında İnhisarlar Umum Müdürlüğü''ne intifa hakkı şerhi bulunuyordu. Bu şerhin kaldırılması yönünde Maliye Bakanlığı Millî Emlak Genel Müdürlüğünün 6.11.1997 tarih ve 43107 sayılı yazısı üzerine, TEKEL Yönetim Kurulunun 11.12.1997 tarih ve 1328 sayılı kararı ile, tapu kaydında bulunan şerhin Hazine lehine kaldırılmasına karar verildi. Ardından da, müzedeki paha biçilmez koleksiyonlar sandıklara konularak kaldırıldı.
Müzenin kaldırılması üzerine dönemin ANAP İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı ve arkadaşları tarafından 1998''de Tekelden Sorumlu Devlet Bakanı Eyüp Aşık''ın cevaplaması için bir soru önergesi verildi. Önergede Cibali Sigara Fabrikası binasının mülkiyet durumu ve müzedeki eşyanın akibetinin yanı sıra ''''Bu müzenin bulunduğu Cibali fabrika binası şu an hangi kurum veya kuruluşa devredilmiştir?'''' sorusu da soruldu.
Müze, kampüse nasıl dönüştü?
Eyüp Aşık tarafından verilen cevapta Sigara Fabrikası''nın mülkiyetinin Hazine''ye ait olduğu, intifa hakkının Tekel Genel Müdürlüğü''ne ait bulunduğu, buna ilişkin şerhin ise Hazine lehinde kaldırıldığı belirtilirken, binanın kimlere tahsis edildiğine dair bir bilgi verilmedi. Ardından da, Tarihi Tekel Fabrikası''nın Aralık 1997''de 29 yıllığına Kadir Has Vakfı''na tahsis edildiği ortaya çıktı. Dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz, Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit, Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, Tekel''den Sorumlu Devlet Bakanı da Eyüp Aşık''tı. Dönemin Cumhurbaşkanı ise Süleyman Demirel''di. Kadir Has Üniversitesi''nin ilk ''''Onursal Doktora'''' ünvanı da geçen yıl Demirel''e verildi. Gerekçe olarak, Demirel''in uluslar arası ilişkilerdeki başarısı ve üniversitenin kuruluşuna sağladığı katkı gösterildi.
Devlet erkanı seferber oldu
Kadir Has, ''''Vatan Borcu Ödüyorum'''' başlıklı anılarında Cibali Sigara Fabrikası''nın Kadir Has Üniversitesi''ne tahsis edilmesi için Mesut Yılmaz''la görüştüğünü, Yılmaz''ın olumlu cevap verdiğini ve konunun halledilmesi için Devlet Bakanı Eyüp Aşık''a talimat verdiğini anlatıyor. Has, anılarında, ''''Sayın Başbakan, bu konuda asla unutamayacağım bir inisiyatif kullandı. Kendisinin bu meseledeki yardımlarını daima şükranla yad ediyorum'''' diyordu. Has, binanın restorasyonu için İstanbul 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu''nun kendilerine zorluk çıkardığını belirtiyor, Anıtlar Kurulu''nun direnişini kırmak için başta Süleyman Demirel olmak üzere Mesut Yılmaz, dönemin Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan ve Kültür Bakanı İstemihan Talay''la birlikte bütün devlet erkanının seferber olduklarını da belirtmeden geçemiyordu.
''''Mesut Yılmaz için Demirel''e ricada bulundum''''
Süleyman Demirel ve Mesut Yılmaz ile Kadir Has arasındaki dostluk eskilere dayanıyor. Fabrikanın, Kadir Has Üniversitesi''ne tahsisinde büyük çaba harcayan dönemin Başbakanı Yılmaz''ın başbakan olmasında da Has''ın katkısı olmuş. 14 Şubat 2005 tarihli Dünden Bugüne Tercüman gazetesinde İrem Barutçu''nun sorularını cevaplayan Kadir Has, Demirel''e, Mesut beyin başbakanlık zamanının geldiğini söylediğini belirterek şöyle konuşuyordu: ''''Refah-Yol kabinesi düştü. Cumhurbaşkanı Süleyman Bey, birine, ''Git, kabineni kur'' diyecek. Mesut Bey''le yediğimiz içtiğimiz ayrı gitmiyor. Bir laf atıldı ortaya... Dediler ki: Sen, Süleyman Bey''e rica edersen, kabine kurma görevini Mesut Bey''e verir. Mesut Bey de Başbakan olur.'' ''Diğer aday kim?'' dedim. ''Tansu Hanım'' dediler, ama Tansu Hanım''la yakınlığım yok. Gittim ve Süleyman Bey''e rica ettim. ''Peki kabul ediyorum'' dedi. ''Kendilerine söyleyebilir miyim?'' dedim. ''Söyleye-bilirsin'' dedi. Döndük, Mesut Bey''e, ''Yarın, size kabineyi kurmak üzere görev verilecek'' dedim.''''
(YENİ ŞAFAK)
Güncellenme Tarihi : 17.3.2016 12:04
