Covid-19 ile diyabet arasındaki ilişki şaşırttı!
Diyabet hastalarının Covid-19’da risk grubunda bulunduğunu, hastalığı daha ağrı geçirdiklerini biliyorduk. Ancak yapılan yeni araştırmalar, önemli bir tartışmanın kapısını araladı. Son veriler ışığında, enfeksiyondan önce diyabet tanısı olmayan birçok kişide diyabet belirtileri görülmeye başlandı. Peki o halde diyabet hastaları mı Covid-19’u ağır geçiriyor, yoksa Covid-19 mu diyabete yol açıyor?
Covid-19 yaklaşık iki yıldır hayatımızda. Buna rağmen hastalık ve virüsle ilgili her gün yeni bir bilgiye uyanıyoruz. Bilim insanları bir yandan virüsün vücutta yarattığı tahribatın uzun vadeli etkilerini araştırırken, bir yandan da neden bazı kişilerin virüs karşısında diğerlerine kıyasla daha dayanıklı ya da dayanıksız olduğunu çözmeye çalışıyor.
Bu bağlamda en dikkat çeken ve kafa kurcalayan noktaların başında kan şekeri seviyeleri geliyor.
Bilindiği üzere, kandaki şeker seviyelerinin standart seviyenin üzerinde olması Diyabet olarak adlandırılıyor. Vücudun yeterince insülin (kan şekerini düşüren hormon) üretmediği durumlar Tip 1; ürettiği insüline direnç gösterdiği durumlar ise Tip 2 diyabet olarak adlandırılıyor.
Uzmanlar, Covid-19'un ilk ortaya çıktığı günden bu yana diyabet hastalarının risk grubu içinde bulunduğunu, diyabet tanısının Covid-19'da hastaneye yatış ihtimalini artırdığını öne sürüyor.
KORONAVİRÜS SONRASI DİYABET BELİRTİLERİ ORTAYA ÇIKMAYA BAŞLADI
Ancak 2021 yılı başlarında, Covid-19 geçirip iyileşen hastaları takip eden araştırmalarda önemli bir nokta daha dikkat çekildi. Enfeksiyondan önce diyabet tanısı olmayan çok sayıda kişide Tip 1 veya Tip 2 diyabet belirtileri ortaya çıkmaya başladı.
Doktorlar bu belirtilerin Covid-19'la bağlantılı olduğunu düşünüyor ancak geçici mi yoksa kalıcı mı olduklarına dair net bir tespitte bulunamıyordu.
Londra'da bulunan King's College'da Metabolik Tıp Bölüm Başkanı olan Francesco Rubino, Insider'a yaptığı açıklamada, "Bir bağlantı olduğu açık. Hastalıkların birbirini tetiklemesine neden olan bir mekanizma var" dedi ve ekledi: "Asıl soru bu yeni ortaya çıkan diyabet vakalarının virüsten kaynaklanıp kaynaklanmadığı."
Covid-19 sonrası ortaya çıkan diyabet vakalarını açıklamak için ilk ortaya atılan teorilerden biri, vücudun pankreas hücrelerini Koronavirüs zannederek saldırdığı ve bunun sonucunda vücuttaki insülin üretiminde aksamalar meydana geldiği yönündeydi.
Ancak güncel araştırmalar, virüsün pankreası etkileyerek kendi kendine zarar vermesine yol açabileceğini ortaya çıkardı.
KAN ŞEKERİ SEVİYELERİ AŞIRI YÜKSELİYOR
ABD'de bulunan Weill Cornell Tıp Fakültesi'de Cerrahi Bölümü araştırmacısı olan Shiubing Chen, Covid-19 sonrası diyabette en dikkat çeken detaylardan birinin insanların ürettiği kan şekeri seviyelerinin aşırı yüksek olması olduğunun altını çizerek, "Bu kişilerin çok büyük miktarda insüline ihtiyacı oluyor. Bu da pankreasta bazı akut hasarlar yaşanmış olabileceğine işaret ediyor" diye konuştu.
Pankreasta ne olduğunu anlamak amacıyla Chen ve ekibi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybeden 5 donörün otopsi örneklerini inceledi. Ayrıca laboratuvar ortamında sağlıklı pankreas hücreleri koronavirüsle enfekte edilerek gözlem altına alındı.
Bu araştırmanın bulguları geçtiğimiz haftalarda hakemli bir bilim dergisi olan Cell Metabolism'de yayımlandı.
Araştırmacılar enfeksiyon sonrası pankreasın insülin üreten hücrelerinin tuhaf davranışlar sergilemeye başladığını tespit etti. Hücreler Covid-19'den sonra insülin üretimini azaltıyor, tam ters etkiye sahip olan glukagon maddesini üretmeye başlıyordu. Hücreler ayrıca bir sindirim enzimi olan tripsin ve bağışıklık sistemine "Bu hücre hasta ve ortadan kaldırılmalı" mesajını gönderen kemokinleri de üretmeye başlıyordu.
Chen, Insider'a yaptığı açıklamada, bu etkinin diyabete yol açacak kadar ağır olup olmadığını ise henüz bilmediklerini söyledi.
KAN ŞEKERİ SEVİYESİ YÜKSELDİKTÇE COVID AĞIR GEÇİYOR
Bulguları değerlendiren Rubino ise koronavirüsün beta hücrelerinin fonksiyonunu değiştirmesine yol açmasının olası olduğunu ancak başka sebeplerin de söz konusu olabileceğini vurguladı.
Rubino örneğin bazı kişilerin Covid-19'a yakalamadan önce de diyabetli olup bu durumu enfeksiyon sayesinde fark etmesi gibi durumların yaşanabileceğini ifade etti.
Güncellenme Tarihi : 27.10.2021 09:58
