DİASPORA ÇÖZÜME SAVAŞ AÇTI

2001’de 3 milyon 145 bin olan Ermenistan’ın nüfusu yoksulluk nedeniyle bugün 2 milyon 967 bine düşmüş durumda. Çünkü kapılar açılmazsa yoksulluk sürecek.Kötüye gidişin durması, Türkiye ile parafe edilen protokole bağlı. Ancak varlığı soykırım iddialarına dayanan diaspora ise sürece şiddetle karşı çıkıyor

Türkiye ile Ermenistan arasında paraflanan ve ekonomik sıkıntı nedeniyle nüfusu azalan Ermenistan’a soluk aldırması beklenen protokoller tüm dünyada olumlu karşılanırken, diaspora ise yoğun şekilde muhalefet ediyor.
Yaklaşık 3 milyon nüfuslu Ermenistan, ekonomik güçlükler yüzünden sürekli göç veren bir görüntü verirken, yurtdışında yaşayan Ermenilerin sayısının 8-10 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor. Ermenistan’da 2001’de yapılan sayımda nüfus 3 milyon 145 bin 354 olarak hesaplanmıştı. Ancak Amerikan Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA’nın Temmuz 2009 verilerine göre Ermenistan’ın nüfusu 2 milyon 967 bin 4 kişiye düşmüş durumda.
Ermenistan’da 2008 verilerine göre kişi başına düşen milli gelir 6 bin 400 dolar. Bu miktar dünyada 128’inciliği işaret ediyor. Bu yüzden Türkiye ile parafe edilen protokol bir kesim tarafından, Ermenistan’daki yoksulluk çemberinin kırılması ve erimenin durması için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Tabii ki buna karşı çıkanlar da var.

Diaspora ayakta
Türkiye ile Ermenistan arasında paraflanan protokollerin en fazla rahatsız ettiği kesimlerin başını Ermeni diasporası çekiyor. Ermenistan’ın içinde bulunduğu ekonomik olumsuzlukları ve Ermenilerin günlük yaşamda çektikleri zorlukları görmezden gelen bir yaklaşım sergileyen ABD’deki ve Avrupa’daki Ermeni Diaporasının ana kaygısını “soykırım” iddialarının olası bir anlaşma nedeniyle zarar görmesi oluşturuyor. Diaspora içinde genel eğilim karşıtlık olsa da protokole şartlı olarak destek veren kuruluş ve kişiler de var.



Fransa’da bölünme var
Türkiye ile Ermenistan arasında 31 Ağustos’ta parafe edilen “Diplomatik İlişkilerin Kurulmasına Dair Protokol”, Fransa diasporasını aşırı milliyetçi Taşnaklarla “Erivan ne derse o olur” diye düşünenler arasında ikiye böldü. Tüm Ermeni örgütlerinin “şemsiye” kuruluşu Fransa Ermeni Örgütleri Koordinasyon Konseyi’nin (CCAF) eski başkanı, “Nouvelles D’Armenie” dergisinin Genel Yayın Yönetmeni Ara Toranyan, “Barış Yolunda Bir İlerleme” başlıklı yazısıyla protokole şartlı destek verdi. Taşnak Partisi’nin (FRA Daşnaktsutiun) Batı Avrupa ve Fransa kolu Başkanı Murad Papazyan ise protokole sert dille karşı çıktı.
Protokolle Türkiye’nin şimdiye kadar izlediği milliyetçi çizgisinden geri adım attığını savunan Toranyan, “Diasporanın fikrini soran olmadı, o da kendini herhangi bir yükümlülükle bağlı hissetmeyecektir” sözleriyle verdiği desteğin sınırlarını çizdi.
Ara Toranyan, tarih komisyonu oluşturulmasıyla ilgili olarak da “En azından diyalog mekanizmasında, 20. yüzyılın karanlık sayfalarını çevirmeyi mümkün kılacak bir çerçeve var” yorumunu yaptı.

Taşnaklardan sert tepki
Taşnaksütun Federasyonu Avrupa temsilcisi Papazyan ise “Ermeni davası tehlikede, Ermenistanlı yöneticiler bağımsızlıktan günümüze en vahim hatayı işliyor. Protokole karşı çıkmak Ermenistan’a ve davamıza olan aşkımızı dile getirmektir” ifadelerini kullandı.
“Soykırım”ın artık bir “müktesebat” haline geldiğini savunan Papazyan, “bir alt-komisyon kurulması konuyu yeniden tartışmaya açar” diyerek bunun Türk diplomasisinin zaferi olacağını öne surdu. Komisyon çalışmalarının en az 20 yıl alacağını iddia eden Papazyan, “Bu süre Ermeni davası için kayıp süre olacaktır” diye ekledi.
Ermenistan’ın sınırlarla ilgili iddiasından da vazgeçtiğini söyleyen Papazyan, bu tip kararlar alınmadan önce Ermeni halkına danışılması gerektiğini belirtti.
SABETAY VAROL Paris