Ekonomi
  • 9.4.2002 23:42

EKONOMİSTLER ORTADOĞU'DAKİ OLAYLARDAN EN ÇOK ABD VE TÜRKİYE'NİN ZARAR GÖRECEĞİNİ SÖYLEDİ

KAYNAK : Haber Vitrini İSTANBUL- Bayındırbank ekonomi yetkilisi Ersan Ursavaş, Ortadoğu'daki gerginlikten en fazla Türkiye ile ABD'nin göreceğini ileri sürdü. Ursavaş yaptığı açıklamada, son 3 - 4 yılda enerji fiyatları ve global ekonomi arasındaki ilişkiye bakıldığında, Ortadoğu'da insani boyutların yanında, petrolün kalbinde yaşanan gerginliğin, tüm ekonomiler için nasıl bir tehdit oluşturduğunun hemen göze çarpacağını söyledi. Ersan Ursavaş, 1998'de Asya ve Rusya krizlerinin etkisiyle petrolün 8 dolar/varile kadar inmesinin ardından yakalanan ve liderliğini Amerika'nın yaptığı muazzam büyüme ivmesi, 2000 yılında ekonomik patlamanın getirdiği sanayi üretimi ve enerji tüketimindeki artışın toplam tüketimin yüzde 35'ini sağlayan OPEC'in yangına körükle giderek üretimi kısmasının petrol fiyatlarının Körfez Savaşı'ndan bu yana ilk defa olarak 35 dolar/varile yükselmesine sebep olduğunu söyledi. Ursavaş, petrol fiyatlarının 4'e katlanmasının hemen ardından faiz indirimleri, petrol ihraç eden ülkelerin üretimi, arttırmaları, acil durum rezervlerinin devreye girmesi, vergi indirimleri, hükümet harcamalarının artırılması gibi bütün önlemlere rağmen yine başta Amerikan ekonomisi olmak üzere tüm ekonomilerin hızlı bir yavaşlama sürecine girdiğini belirterek, "Dünyanın en büyüğü olan 10 trilyon dolarlık Amerikan ekonomisi teknik anlamda bir resesyonun içinde olabilirdi. Üçüncü çeyrekteki yüzde 1.3'lük daralmanın ardından 1.35 trilyon dolarlık vergi indirimi, 11 faiz indirimi, 11 Eylül olaylarının bahane edilerek bütçe fazlasının harcanması ve 5 yıl sonra ilk bütçe açığının verilmesinden belki de daha önemli olarak petrol fiyatlarındaki 15 dolar/varillik düşüş olmasıydı" dedi. "AMERİKA İHTİYATLI" Petrol 20 dolarlar seviyesine inmesiyle, ucuz enerji ve düşük finansman maliyetlerinin dünya ekonomisini yeniden canlandırdığını belirten Ursavaş, "Resesyonun kıyısından dönen Amerika, 2001 dördüncü çeyrekte tüketimdeki yüzde 6.8'lik artış ile yüzde 1.7 sürpriz bir büyüme yakaladı. 2002 birinci çeyrekte bunun yüzde 4'lerin üzerine çıkması beklenebilir. Ancak petrol fiyatlarında kalıcı bir yükseliş önümüzdeki dönemler için belirlenen global büyüme hedeflerinin hoş bir rüya olarak kalmasına sebep olabilir. Dünya petrolünün üçte birini kullanarak bu alandaki birinciliği uzak ara elinde bulunduran Amerika'da pek tabii ki bu işten en zararlı çıkacak olan ülke. Dolayısıyla dünyanın patronu, bölgedeki gerginliğin devam etmesi durumunda ağırlığını koyacak, hatta gerekirse kendi çıkarlarına ters düşen herkese yaptığı gibi sert çıkacaktır" diye konuştu. "AMERİKA MÜDAHALE EDEBİLİR" Saddam'ın tepkisini çok fazla ciddiye almamak gerektiğine işaret eden Ursavaş, "Her ne kadar Irak günlük 2.5 milyon varil üretimi ve 2 milyon ihracı ile 75 milyon varillik toplam petrol tüketiminin yüzde 3.5 - 4'ünü sağlasa da gerek daha önce de sık sık kotaların üzerine çıkmış OPEC ülkeleri, gerekse de henüz Aralık ayı sonunda OPEC'in yalvarmaları ile üretim kısıntısına gitmeyi kabul etmiş dünyanın ikinci büyük petrol üreticisi Rusya'nın Irak'tan kaynaklanan açığı kapatmaları beklenebilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, İsrail'in işgal ettiği topraklardan çıkmaması halinde diğer Arap ülkelerinin tavırlarını sertleştirme ihtimalleridir. Suudi Arabistan gibi etkili Arap ülkeleri ve İran'ın bu sefer kararlı olduğu belli. Ellerindeki koz dünya ekonomisinin temel yapı taşı petrol. Amerika müdahale edecektir" dedi. "EN FAZLA TÜRKİYE ZARAR GÖRÜR" Ersan Ursavaş, oransal olarak Amerika'dan çok daha fazla zarar görecek ülkenin ise kırılgan ekonomisini güçlendirmeye çalışan Türkiye olduğuna işaret ederek henüz bu Ortadoğu gerginliğinin fiyatlara dahil edilmediğini ve dikkate alınmadığını, ancak bütçe dengeleri ve enflasyon hedeflerini yüzde 100 tutturmak zorunda olan Türkiye için petrol fiyatlarındaki kalıcı yükselişin onarılması güç hasarlara yol açabileceğine değindi ve yüzyılın ilk yarısındaki en zengin devletlerden biri olan Arjantin'in IMF'in bütün uyarılarına rağmen hedeflenen 6.5 milyar dolarlık bütçe açığını tutturamadığı için bu durumda olduğunun unutulmaması gerektiğini söyledi. Ursavaş, halen döviz likiditesi içinde yüzen piyasada Ortadoğu gerginliğinin daha ileri gitmemesi ve tansiyonun düşmesi durumunda, halen devam eden sakin ve gevşek seyrin Merkez Bankası açtığı ihaleler ile likiditeyi azaltana kadar süreceğini vurgulayarak, "Eğer gerginlik devam ederse sıkıntılı zamanlara girme ihtimalimiz yüksek" ifadelerini kullandı. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 16:26

İLGİLİ HABERLER