MOSKOVA'DAN İSTANBUL'A KARLA MÜCADELENİN PÜF NOKTALARI!..

İstanbul gibi büyük kentler yılda birkaç gün yağan kara esir düşerken, 6 ay kalkmayan karı temizleyen Moskovalı yetkililerle görüştük. Moskova'nın ana cadde ve otobanlarını kardan temizleme görevini ‘‘Dorinvest’’ devlet şirketi yürütüyor. Kar temizleme firması gerektiğinde yollara 30 bin kişi ve 7 bin araç çıkartabiliyor. Bir kış mevsiminde 80 bin ton karı şehirden çıkarıyor. Şirketin Müdür Yardımcısı Valentin Subotin, bir yabancı gazetecinin kendilerini kar sorunuyla ilgili ilk defa ziyaret ettiğini söyledikten sonra ‘‘Sabah bizim Rus televizyonu kar altındaki İstanbul manzaraları gösterince derdinizi anladım. İstanbul'da bizim yaptığımız işle uğraşan meslektaşlarımı küçümsemek kesinlikle aklımın ucundan geçmiyor, ancak sizdeki kar bizde olsa ben tatile çıkardım’’ diye espri yaptı. KİMYASAL KULLANIN Kuru caddelere kimyasal madde mi döküyorsunuz? Evet aynen öyle. Beklenen kar 5 santimetreyi geçmeyecek ve ısı -5 derece altına düşmeyecekse % 30 konsantrasyonda kalsiyum kloridi, sulama aracı benzeri kamyonlarla metre kareye 40 mililitre düşecek şekilde saçıyoruz. Isı daha düşük ve kar miktarı daha fazla olursa oran da değişiyor. Örneğin İstanbul'da yağış öncesi zeminde ön hazırlık çalışması yapılmış olsaydı otobanlarınız karın yüzünü bile görmeyecekti. Meteoroloji yanılır, kar kalınlığı 10 santimi geçerse ne olur?'' Kar yol zeminiyle kenetlenme fırsatı bulamadığı için ‘‘mısır unu’’ tabir ettiğimiz hal alır. Durum daha da ciddileşirse önünde pulluklu araçlar devreye girer. Ezilip pide hali almamış kar yol kenarına itilir. Peki araçlar böyle bir yolda rahat hareket edebilir mi? Sizin rahat sürüş değininiz geniş bir kavram. Tabi ki saatte 100 km. hız yapmak tehlikeli olur. Ancak normal lastiklere sahip binek oto böyle zeminde savrulma tehlikesi olmaksızın 80 km. hız yapabilir. Aracın durma mesafesi 50 metre olarak hesaplanmalı. Diyelim kar devam etti 30 santimetreyi buldu. Bu durumda ne yapmalı? Çok basit. Biriken kar kenara itilir ve ikinci ilaçlama yapılır. Yol nemli olduğundan sıvı madde kullanılması şart değil. Aynı kalsiyum klorid granül halinde de üretiliyor. Bunu serpen kamyonlar yola çıkıyor, ısı hala - 5 dereceyi geçmediyse metre kareye takriben 15 miligram düşecek şekilde dağıtılır. Yeni araca gerek yok Türkiye'de büyük şehirler en kısa ve en az masrafla nasıl bir makina parkı oluşturabilir? Yılda birkaç gün için yüzlerce özel araç satın almak mantıklı bir yaklaşım değil. Belediyelerinizde yazın sulamada kullanılan arazözlerden muhakkak vardır. Sıvı Kalsiyum Klorid uygulamayı düşünüyorsanız bu araçların arkasına rahatlıkla sıvıyı saçacak 20 cm. aralıklarla delikler açılmış, araç genişliğinde boru monte edilebilir. Hatta aynı kamyonların önüne seyyar pulluk da takılabilir. Yazın indirilir kışın takılır. Yol kenarına 45 derecede bakacak açıyla monte edilecek pulluğun altında asfaltın bozmaması için 10-15 santimetre kalın teknik lastik yerleştirmeyi unutmayın. Bu kamyonlar hem buzlanmayı önleyici maddeyi dağıtabilir, hem de yolda biriken karı kenara itebilir. Tuz kullanmayın İstanbul gibi bir kentte karla nasıl mücadele edilebileceği sorusu üzerine Subotin şu yanıtı veriyor: Kara teslim olmamanın formülü var. Böyle bir formül olmasa Moskova gibi 12 milyonluk şehir bir saate felç olur. En önemli husus iyi tahmin veren meteorolojinin bulunması. Meteorolojiden kar geliyor uyarısı gelir. Sizinle bizim farkımız bu anonstan sonra başlar. Farklı görüyor ve farklı karşılıyoruz. Biz kar yağışı başlamasına 2-3 saat kala araziye çıkıyoruz. Buna yol sathını hazırlama çalışması adı verilir. Bu önemli çalışma yapılmaması durumunda kardan kurtulmak için 10 misli daha fazla araç ve insan emeği harcamak zorunda kalınır. Satıh ön hazırlığında önceleri sizdeki gibi biz de tuz kullanıyorduk. Tuz çevredeki bitkileri ve yol zeminini öldürdüğü için dört yıldan beri kalsiyum klorid kullanımına geçtik. Bu madde kimya sanayi bulunan her ülkede ek ürün olarak ortaya çıkıyor ve gerekli miktarlarda rahatlıkla bulunuyor. Kurtarıcı ekip Moskova'yı kıştan koruyan ekibin merkez ofisi Kremlin Meydanı yanındaki tarihi bir binada. Bizi Müdür Yardımcısı Valentin Subotin kabul ediyor. Sohbete başlamadan odasına bir kişi daha davet ediyor. Kar temizleme mühendisi Viktor Nikolayeviç. HÜRRİYET Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:38