ADANA - Küresel ısınmanın Türkiye''deki etkisini buzullarda izlemek amacıyla yapılan ilk araştırma TÜBİTAK''a sunuldu. ''Küresel Isınma Açısından Süphan ve Cilo Dağlarında Buzul Morfolojisi Araştırmaları Projesi''ni hazırlayan Gaziantep Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Dr. Ökkeş Kesici sonucu ''etkileyici ve ürkütücü'' olarak nitelendirdi.
107 yıllık ''gözlem'' dilimi
Kesici çalışmayı şöyle özetledi: ''''Proje için tüm hava fotoğraflarını detaylı olarak inceledik. Buzulların değişimini hava fotoğraflarından oluşan haritalardan üç dönem halinde gözlemledik. 1956-1984 yıllarındaki haritalardan yararlanarak alan ve ölçek ölçümleri yapıldı. Harita Genel Komutanlığı''nca aynı açılardan çekilmiş büyük fotoğrafları kullandık. 1956 yılından öncesini ise morfolojik özelliklere ve eski yayınlardaki resimlere dayandırdık. 107 yıllık zaman dilimini gözlemledik ve dört farklı harita halinde sunduk. Buna göre (Türkiye''deki) buzulların yüzde 97''si erimiş durumda. Ağrı, Cilo, Süphan ve Kaçkar dağlarının bir kısmında çok az buzul kalmış, Erciyes ve Aladağlar''daki buzullar ise tamamen yok olmuş durumda.''''
''Çöl iklimine kayıyoruz''
Kesici''ye göre buzullardaki erime sonucu iklim ve tarım hayatı değişecek, endüstriden mikrop türlerine kadar birçok unsur bu değişimden etkilenecek.
Küresel ısınmayla iklim kuşaklarında kayma meydana geldiğini belirten Kesici, Türkiye''nin güneydeki başka bir iklim kuşağı tarafından işgal edileceği yönünde veriler elde edildiğini vurguladı.
''''Türkiye Sahra, Arabistan, Büyük Hindistan Çölü ve Patagonya ikliminin etkisine girecek. Küresel ısınmanın başlamasıyla Türkiye çölleşecek. Ancak, yüksek enlemlerin etkileriyle daha ılıman bir iklime sahip olacak. Ama yine de her şey değişecek. Buzullar eriyince deniz seviyesi yükselecek. Bugünkü uygarlık çok büyük tehdit altındadır. Gelişim ve değişim uzun bir süreç alacak gibi gözükse de kendi iç dinamiklerine göre çok hızlı gelişiyor.''''
Dr. Ökkeş Kesici, projesinin TÜBİTAK tarafından 2002 yılında yer, deniz, çevre ve atmosfer bilimleri araştırma grubunda desteklenmeye değer görülen 11 çalışma arasında yer aldığını belirtti.
Buzul çağı hatıraları
Türkiye''deki araştırmalar, Türkiye''nin de içinde bulunduğu coğrafyanın 20 bin yıla kadar uzanan son ''Buzul Dönemi'' yaşadığını gösteriyor. Çok sayıda buzul döneminin arasında, bu süreci parçalara bölen buzullar arası ısınma dönemleri yaşanıyor. Bu süreçte oluşan 5-7 derece arasındaki değişiklikler sonucu kalıcı kar sınırı düşüyor. Bu dönemde, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye''de de daimi kar sınırı bugünkünden daha aşağı seviyelere iniyor. Türkiye''deki buzullara yaygın olarak dağların zirvelerinde, büyük kar yığını veya kütle halinde, örtü, vadi ve çukurlara yerleşmiş şekilde rastlanıyor.
(radikal)
Güncellenme Tarihi : 17.3.2016 12:20
