İngiliz Tom Standage, Avrupa ve ABD'de herkesin hayranlığını toplayan, 18. yüzyılın ünlü satranç oynayan makinesi 'Türk'ü kitaplaştırdı. Kitapta, Benjamin Franklin, Napolyon Bonapart ve Edgar Allen Poe'yu bile yenen Türk'ün herkesi hayrete düşüren mekanizması ve 85 yıllık hayatı anlatılıyor.
The Economist dergisi muhabiri Standage'nin yazdığı 'Mekanik Türk' adlı kitapta anlatılanlar, özetle şöyle: Avusturya - Macaristan İmparatoriçesi Maria Theresa'nın hizmetkârı Wolfgang Von Kempelen, Türk'ü ilk kez 1770'de tanıttı. Üzerinde dönemin Türk stiline sahip bir erkek figürü bulunan ahşap dolaptan oluşan otomat, 120 santimetre uzunluğunda, 75 santimetre derinliğinde ve 90 santimetre yüksekliğindeydi. Anahtarlarla açılan dolapların içinde karmaşık, iç içe kurulu bir dizi çark, dişli, levye ve saat düzeneği vardı.
Kempelen, oyuna başlamadan önce herkese dolabın içini gösterir, boş olduğundan emin olmalarını sağlardı. Türk'ün ilk gösterisinin ardından Kempelen'in bu buluşu yıllarca tartışılmış, birçok kişi Türk'ün hilesini ortaya çıkarmaya çalışmıştı.
İşte gerçek:
Türk'ü, gerçekten de içine gizlenen bir oyuncu yönetiyordu. Gösteri sahibinin otomat üzerinde hiçbir etkisi yoktu. Gerçeğe en yakın teori şöyleydi: Dolabın üzeri açılıyor ve içeri giren oyuncu mekanizmanın ardında kayar bir koltuğa oturuyor, bacaklarını da çekmecenin gerisinden dolap boyunca uzatıyordu. (MİLLİYET)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 22:23
