UNAKITAN: ''ÜLKE ARTAN İSTİHDAM KARŞISINDA BÜYÜK BİR İŞSİZLİK SORUNU İLE KARŞI KARŞIYADIR''

ALİ ULURASBA ANKARA- Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, ''Hükümetimiz, 2003 bütçesinde reel ekonomiyi güçlendirecek, sıkıntı içinde olan sosyal sınıfları destekleyecek ve devletin temel fonksiyonlarının yerine getirilmesini sağlayacak ölçüde gerekli ödenek tahsis etmiş durumdadır'' dedi. Bakan Unakıtan, 2003 bütçesini TBMM Plan Bütçe Komisyonu'na sunuşu sırasında yaptığı konuşmada, borcun döndürülebilirliği ve mali disiplinin sağlanması için her türlü ihtimalinin düşünüldüğünü söyledi. Maliye Bakanı Unakıtan, Türk ekonomisi ile ilgili değerlendirmelerinde bugüne kadar uygulanan istikrar paketleri ve ekonomi uygulamalarında yapılan yanlışlar ile gerekli reformların zamanında yapılamamasından dolayı Türkiye'nin yüksek enflasyon, büyük bir kamu borç stoku, istikrarsız ve dalgalı büyüme, dengesiz gelir dağılımı, yüksek işsizlik gibi ciddi sorunlar içine düştüğünü ifade etti. 58. Hükümet olarak yeni bir ekonomik program uyguladıklarının altını çizen Unakıtan, bugüne kadar uygulanan 57er yıllık kalkınma planlarında hedeflerin tutturulamadığına işaret ederek, ''2003 - 2005 yıllarında her yıl yüzde 5 büyüme sağlansa bile plan dönemi yıllık ortalama büyümesi ancak 2.2, yüzde 7 büyüme sağlandığı takdirde ise yüzde 3.4 olacaktır. Hükümetimiz istikrarlı ve sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için gerekeni yapacaktır'' diye konuştu. ''ENFLASYONU TEK HANELİ RAKAMA İNDİRMEK'' Maliye Bakanı Unakıtan enflasyon rakamının Ocak ve Şubat aylarında yüksek çıkmasının gerekçelerini aktarırken, ''Ocak ve Şubat aylarındaki toptan eşya fiyatlarındaki artışlar, Ocak ayı ağırlıklı olmak üzere asıl olarak dışsal nedenlerin de katkısı ile üretim maliyetlerindeki yükselişten kaynaklanmıştır. Aralık ayı ikinci yarısından itibaren Türk Lirasının değer kaybetmesi, uluslararası petrol fiyatları ve kur gelişmelerine bağlı olarak artan akaryakıt fiyatları ve kamu fiyat ayarlamaları yanında tarım fiyatlarındaki yüzde 7.7 artış Ocak ayında TEFE'yi olumsuz etkilemiştir. Tarım ve akaryakıt fiyatlarındaki artış olumsuz etkisi Şubat ayında da devam etmiştir. Yüksek düzeyde seyreden fiyat artışları, ileriye yönelik kararları olumsuz etkiler, kaynakların gerçekçi kullanımını ve dağılımını engeller, gelir dağılımını hem fertler hem de bölgeler itibariyle bozar, toplumun sağlıklı yapısını aşındırır. Amacımız enflasyonu tek haneli rakamlara indirmek ve bu düşüşü kalıcı kılmaktır'' diye konuştu. DIŞ BORÇLAR VE KAMU AÇIKLARI Maliye Bakanı Unakıtan, 2002 yılının Eylül ayı itibariyle dış borç stokunun 127.5 milyar dolara yükseldiğini ifade ederek, ''Bu tutarın yüzde 11'i kısa vadeli, yüzde 89'u orta ve uzun vadelidir. Orta ve uzun vadeli dış borçların 56.8 milyar doları kamu sektörüne, 20.4 milyar doları da Merkez Bankası'na aittir. 2002 yılının Ocak - Eylül döneminde 17.4 milyar dolar anapara ve 4.6 milyar doları faiz olmak üzere toplam 22 milyar dolar tutarında dış borç ödemesi yapılmıştır'' dedi. Maliye Bakanı Unakıtan, 2002 yılı sonu itibariyle iç borç stokunun yüzde 22.7 oranında artışla 149.9 katrilyon liraya ulaştığını ifade ederek, bunun Gayri Safi Milli Hasıla'ya (GSMH) oranının ise yüzde 55.2'ye gerilediğini belirtti. 2003 yılı Ocak ayı sonunda iç borç stokunun 155.4 katrilyon lira olduğunu belirten Unakıtan, ''2003 Ocak ayı itibariyle iç borç stokunun yüzde 61.4'ü nakit, yüzde 38.6'sı nakit dışıdır. Bu stokun yüzde 25.2'si sabit getirili, yüzde 43.1'i değişken faizli, yüzde 18.9'u döviz cinsinden ve yüzde 12.7'si de dövize endekslidir'' diye konuştu. Maliye Bakanı Unakıtan, kamu kesimi borç stoku konusunda da en önemli mücadelelerinin bu yönde olacağı mesajını verdi. Unakıtan, ''Bu mücadeleye kamu ve özel, bütün kurum ve kesimlerin destek vermesi hayati öneme haizdir'' dedi. 2003 YILI MAKRO EKONOMİK BÜYÜKLÜKLER 2003 yılı makro ekonomik büyüklükleri de açıklayan Unakıtan; Gayri Safi Milli Hasıla 354.6 katrilyon lira, büyüme oranı yüzde 5, Gayrisafi Milli Hasıla deflatörü yüzde 24.4, TEFE yüzde 25.2, TEFE yıl sonu yüzde 17.4, TÜFE yıllık ortalama yüzde 24.7, TÜFE yıl sonu yüzde 20, ihracat 39.4 milyar dolar ve ithalat 55.6 milyar dolar olduğunu bildirdi. ''2003 bütçesinde reel ekonomiyi güçlendirecek sıkıntı içinde olan sosyal sınıfları destekleyecek ve devletin temel fonksiyonlarının yerine getirilmesini sağlayacak ölçüde gerekli ödenek tahsis etmiş durumdadır'' diyen Bakan Unakıtan bütçeyi şöyle açıkladı: ''Giderler 146. 9 katrilyon lira, faiz dışı giderler 81.5 katrilyon lira, gelirler 100.8 katrilyon lira, bütçe açığı 46.1 katrilyon lira, personel 29.5 katrilyon lira, diğer cari giderler 9.3 katrilyon lira, yatırım 9 katrilyon lira, transferler 99.1 katrilyon lira, borç faizi ödemeleri için 65.5 katrilyon lira, KİT'lere 1.9 katrilyon lira, vergi iadeleri 6.8 katrilyon lira, sosyal güvenlik kurumlarına 14.9 katrilyon lira, bütçe gelirleri 86 katrilyon lira, vergi dışı normal gelirleri 10.3 katrilyon lira, özel gelir ve fonlar 4.1 katrilyon lira, katma bütçe gelirleri 425 trilyon lira olarak öngörüldü.'' Bakan Unakıtan, 2003 yılı konsolide bütçesinde yer alan 146 katrilyon 910 trilyon liralık ödenekten Bütçe Kanunu'na konulan hükümle, 1 katrilyon lirasının yatırımlardan, 281 trilyon lirasının ise çeşitli transfer kalemlerinden olmak üzere toplam 1 katrilyon 281 trilyon lira kesinti yapılmaıkisi Şubat ayında da devam esının öngörüldüğünü, geri kalan 145 katrilyon 629 trilyon liralık ödeneğin tamamının harcanmasının düşünülmediğini ifade etti. Bakan Unakıtan bu tutarın 144 katrilyon 799 trilyon lirasının ise harcamaya dönüşeceğinin beklendiğine dikkat çekti. Bakan Unakıtan konsolide bütçe büyüklüklerinin GSMH'ya oranına bakıldığında, harcama bazlı bütçe giderlerinin yüzde 40.8, faiz dışı giderlerin yüzde 22.4, borç faizi ödemelerinin yüzde 18.5, bütçe gelirlerinin yüzde 28.4, vergi gelirlerinin yüzde 24.2, bütçe açığının ise yüzde 12.4 olduğunun görüldüğünü ifade etti. 6.5'LİK FAİZ DIŞI FAZLA 2003 yılında ulaşılması öngörülen faiz dışı fazlanın 19 katrilyon 322 trilyon lira olduğunun altını çizen Unakıtan, ''Bu tutar GSMH'nın yüzde 5.4'üne tekabül etmektedir. Ek tedbirler de dikkate alındığında, harcama bazlı konsolide bütçe faiz dışı fazla tutarı 21 katrilyon 433 trilyon liraya, GSMH'ya oranı da yüzde 6'ya ulaşmaktadır. Uluslararası Para Fonu tarafından kullanılan tanım esas alındığında, 2003 yılı faiz dışı fazla rakamı 19 katrilyon 634 trilyon lira ve GSMH'ya oranı da yüzde 5.5 olmaktadır. Konsolide bütçe dışındaki kamu kesiminden elde edilecek faiz dışı fazla da hesaba katıldığında kamuoyuna açıkladığımız yüzde 6.5'lik faiz dışı fazla hedefi tutturulmuş olmaktadır'' dedi. 2003 YILI BÜTÇESİ ÖZELLİKLERİ Maliye Bakanı Unakıtan, 2003 yılı bütçesinin özelliklerini de şöyle sıraladı: ''- 2003 bütçesinde saydamlık, hesap verebilirlik ve samimiyet artıracak, piyasalara güven verecek ve hükümetin kararlılığını gösterecek düzenlemelere yer verilmektedir. - Kamu borçlanma maliyetini düşürmek ve kamu kaynaklarının kullanımında etkinliği artırmak amacıyla geçici bütçede öngörülen ve kamu haznedarlığını yaygınlaştıran düzenleme 2003 Mali Yılı Bütçe Kanunu'nda da yer olmaktadır. - Yatırımları hızlandırmada ödeneğinde proje bazında 5 trilyon liraya kadar aktarma yapılabilecektir. Bu düzenleme ile kamu idarelerine projelerin uygulanması aşamasında disiplin getirilmesi ve daha sağlıklı proje analizleri yapılmasının teşvik edilmesi amaçlanmıştır. - Yedek ödenekten yapılacak aktarmalar, belirli sınırlamalara bağlanmakta ve bu şekilde konsolide bütçeli kuruluşlara mali disipline uygulamaları ve ödeneklerini verimli bir şekilde kullanmaları konusunda önemli bir mesaj verilmektedir. - Tertipler arasında yapılacak ödenek aktarmalarına önemli sınırlamalar getirilmektedir. Bu şekilde, kamu idarelerinin etkin bir bütçe politikası izlemeleri ve ödenek taleplerini sağlıklı bir şekilde yapmaları için önemli bir mekanizma oluşturmaktadır. - Muhasebe-i Umumiye Kanunu'nun 48. maddesi çerçevesinde ödenek şartı aramadan ödeme yapılan kalemler için ödenek konulmakta ve böylece bütçenin daha samimi bir şekilde hazırlanması ve azamı saydamlığın sağlanması açısından önemli bir adım daha atılmaktadır. - Kamu taşıt politikasında etkinliğin artırılması amacıyla bütçede gerekli düzenlemelere yer verilmektedir. Bu amaçla, kamu idarelerine binek taşıt ihtiyaçlarını hizmet alımı suretiyle karşılamaları imkanıkisi Şubat ayında da devam eı getirilmekte, ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtların tasfiye edilmesi öngörülmektedir. - Konsolide bütçeli kuruluşlara diğer cari ve kamulaştırma tertiplerinde yer alan başlangıç ödemelerini bir sonraki yıla devretme imkanı getirilmektedir. - Kadroların ve personel ödeneklerinin kullanımında disiplini sağlayacak düzenlemelere yer verilmektedir. - Memur maaşlarına yapılacak artış oranlarının belirlenmesi amacıyla Bakanlar Kurulu'na yetki verilmiştir. Ekonomik gelişmeler ve bütçe imkanları çerçevesinde memurlarımızın ve emeklilerimizin enflasyona ezdirilmemek için her türlü gayret gösterilecektir. - Kamu finansmanı ve borç yönetiminin düzenlenmesi hakkında kanun gereğince borçlanma limiti içinde kalmak kaydıyla dış proje kredilerine ilişkin olarak bütçeye yeteri kadar ödenek konulmuştur. - Hazine garantili ödemelerin karşılanması amacıyla oluşturulan 'risk hesabı'na 1.6 katrilyon lira ödenek tahsis edilmiştir. - Kamu idarelerindeki ihtiyaç fazlası demirbaşların bir havuzda toplanması ve ihtiyacı olan idarelere devredilmesi amacıyla hüküm konulmuştur.'' TASARRUF TEDBİRLERİ Maliye Bakanı Unakıtan, 2003 yılı tasarruflarını da zorunlu haller dışında mevcut kamu hizmet binalarının büyük bakım ve onarımlar için 2003 yılında harcama yapılmayacağını belirterek, ''Güvenlik nedeni ve işin yürütülmesi açısından mutlak zorunluluk bulunması halleri dışında yenin sosyal tesis yatırımı başlatılmayacaktır. Eğitim, sağlık, teknolojik araştırma projeleri ve bazı karayolu projeleri ile acil ve çok zorunlu haller dışında gerçekleştirilmesi bir yıldan fazla sürecek yeni projelerin yatırım programına alınmaması kararlaştırılmıştır. Hak sahibi olmayanların ilaç almalarının önlenmesi amacıyla yüzde 20'lik ilaç katılım payının personel maaşlarından kesilmesi uygulamasına 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren başlanmıştır. 2003 yılında kaynağı ne olursa olsun ambulans, itfaiye aracı gibi sağlık, savunma ve güvenlik açısından özel nitelikli taşıtlar dışında taşıt alımı yapılmayacaktır. Bu tasarruf tedbirleri geçici değildir'' diye konuştu. YAPISAL REFORMLAR Maliye Bakanı Unakıtan yapısal reformlarla ilgili ise devlette ve genel kurumsal gözden geçirme çalışmalarının başladığını, bakanlıklar, sağlı ve ilgili kuruluşlar ile diğer kamu kuruluşlarının bir bütün olarak görevlerinin yeniden tanımlanarak, buna bağlı uygun bir yeniden yapılanmaya gidileceğini söyledi. Şeffaflığı devlet yönetiminde esas aldıklarının altını çizen Unakıtan, yerel yönetimlerde insan kaynakları ve mali açıdan güçlendirmek için gerekli düzenlemelerin yapılacağını, kamu yönetiminde kırtasiyeciliğin azaltılacağını, bürokrasinin hızlı çalışmasını sağlayacaklarını, e-dönüşüm projesini hayata geçireceklerini, kamuda personel rejiminin yeniden düzenleneceğini, Sayıştay'ın güçlendirileceğini, doğrudan yabancı yatırımların teşvik edileceğini, eğitim, sağlık, sosyal güvenlik ve adalet hizmetlerinde kalitenin artırılması için yeni ve kapsamlı çalışmalar yapılacağını belirtti. Maliye Bakanı Unakıtan, Hazine'ye ait taşınmazların satılarak ekoıkisi Şubat ayında da devam enomiye kazandırılması ve kalkınmada öncelikli yörelerde istihdam artışı yaratarak teşvik belgeli yatırımlar için gerçek ve tüzel kişilere bedelsiz arsa ve arazi tahsisi devrine 2003 yılında da devam edileceğini ifade etti. VERGİ VE İŞSİZLİK Maliye Bakanı Unakıtan, verginin tabana yayılacağına da işaret ederek, Vergi Barışı Projesi ile kesinleşmiş vergi alacaklarının yeniden yapılandırılacağını söyledi. 2003 bütçesinde vergi gelirlerinin 85 katrilyon 955 trilyon lira öngörüldüğünün altını çizen Unakıtan, ''Uygulamaya başladığımız vergi politikaları toplumun geniş kesimleri tarafından destek görmektedir. Bu destek bizi vergi sistemine ilişkin yapacağımız yeni değişiklikler konusunda da cesaretlendirmektedir'' diye konuştu. Maliye Bakanı Unakıtan, 2002 yılı işsizlik sorunu ile ilgili ise şu ifadeleri kullandı: ''2002 yılında da artış eğilimini sürdüren işsizlik oranı birinci çeyrekte yüzde 9.9 ve dördüncü çeyrekte yüzde 11.4 olmuştur. Bu dönemde eğitimli genç işsizlik oranı ise yüzde 30'dur. Genç bir nüfusa sahip olan ülkemiz, artan nüfusa yetecek istihdam alanı açamamakta, açılmış olanları koruyamamaktan kaynaklanan yapısal işsizlik sorunu ile karşı karşıyadır. bu sorunların çözümüne kavuşturulması ve işsizliğin azaltılması için gerekli tedbirler alınacaktır.'' Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:29