Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener rüşvetin toplumsal bir felaket olduğunu belirterek, mutlaka kökünün kazınması gerektiğini söyledi. Maliye eski bakanlarından Mehmet Cavit'in 1917 yılında bütçe görüşmeleri sırasında söylediği, 'Kendi insanımıza kazanma zevkini aşılayabilmek için gerekirse gayri meşru kazançları da teşvik etmeliyiz' sözlerini hatırlatan Şener, 'O tarihte o sözü söyleyenleri asmadılar ama bugün bu sözü telaffuz edenleri asmak lazım' dedi.
Zinhar fazla rüşvet almayın
Tanzimat Dönemi'nde vergi sistemini, dönemin tartışmalarını inceleyen, rüşvet olgusunun Osmanlı'daki yerini irdeleyen 'Osmanlı Vergi Sistemi' kitabının yazarı Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener akademisyen gözü ile dünü ve bugünü AKŞAM için değerlendirdi. Toplumun kanayan yaralarından biri olan rüşvetin Osmanlı İmparatorluğu döneminde yasal bir uygulama olduğunu belirten Şener, rüşvetin tarihsel boyutunu şöyle anlattı:
'Osmanlı'daki rüşvet bugünkü rüşvet değildi. Osmanlı'da rüşvet normal bir kamu geliri gibidir. Yani yasaldır. Mesela bir kamu görevlisi yapmış olduğu hizmetten dolayı 'şu kadar rüşvet alır' diye padişah fermanlarında belirtiliyor. Bu kamuoyunun bilmediği bir şey. Yani rüşvet vergi, resim, harç gibi padişah fermanlarıyla çıkarılan genelgelerle, nizamnamelerle miktarı ve oranı belirlenen bir gelir türüydü. İlk kez Tanzimat'ta bu yasaklanmıştır. Bu seferde devlet kamu görevlilerine maaş ödeyemez duruma gelince 1845'ten sonra Tanzimat'ın bu ilk yıllarındaki katı uygulamalar gevşetilmiş, bu sefer fermanlar şöyle değişmiştir: Zinhar. Şu miktardan fazla rüşvet alınmaya.
Artık kökünü kazımak lazım
'Tarihi süreçlerle günümüzü karşılaştırdığımızda, bugün için çok yanlış anlaşılacak sözlerin ve uygulamaların o dönemdeki toplumsal şartlar içerisinde tutarlı bir yeri vardı. Yani bugünün mantığı ile o günü değerlendirmekten daha çok, geçmişi, geçmişin koşulları içinde düşünerek değerlendirmeye çalışmak lazım.
'Bugün açısından rüşvet toplumsal bir felakettir. Mutlaka kökünün kazınması lazım. Duyduğunuz bildiğiniz bir olayın hemen üzerine gitmek zorundasınız ve bunu yapanlar en şiddetli şekilde cezalandırılmalı ve devlet yönetiminden atılmalıdır. Bunu devlet başarmak zorundadır. İttihat ve Terakki'nin Maliye bakanlarından Mehmet Cavit'in 1917 bütçe konuşması çok meşhurdur. Meclis kürsüsünden diyor ki; 'Kendi insanımıza kazanma zevkini aşılamamız lazım Bunu aşılayabilmek için gerekirse gayri meşru kazançları da teşvik etmeliyiz' Bu bence yanlış bir düşüncedir ama o gün o sözü söyleyenleri asmadılar ama bugün bu sözü telaffuz edenleri asmak lazım. İdama karşı olmama rağmen.'
(Akşam)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:52
