Görüşmeler sürerken anlaşmanın imzalanması durumunda İtalyan Başbakanı Silvio Berlusconi’nin kullandığı üç A319CJ’den biri satın alınacak. Bu uçağın işletmesi Türk Hava Yolları tarafından yapılacak.
Türkiye Cumhuriyeti’nin hükümet uçakları filosunu Genel Kurmay Başkanlığı dahil üç Gulfstream GIV tipi iş jeti oluşturuyor. 1988’den bu yana kullanılan uçaklar, ekonomik işletme ömürlerini doldururken aynı menzil ve kapasitede olmaları nedeniyle esnek kullanım sunamıyor. En büyük sorun kalabalık yapılan seyahatlerde yaşanıyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, korumaları, danışmanları ya da mutlaka yanında olması gereken teknisyen kadrolarla birlikte seyahat etmek istediğinde THY filosundan uçak isteniyor. Yoğun sezonda uçak tahsisi THY’nin filo planlamasını zora sokuyor.
Yıllardır alımı yılan hikayesine dönen hükümet uçağı projesi ve eldeki filonun yenilenmesi amacıyla Başbakanlık geçtiğimiz aylarda çalışmalara başladı. Amaç büyük gövdeli bir uçak ile altına daha küçük gövdeli biri uzun, diğeri de orta-uzun menzilli iki iş jetinin alınmasıydı. İhtiyaç Başbakanlık tarafından belirlenirken teknik koordinasyon ise THY’den sağlandı.
Projede büyük gövdeli uçak, THY’nin 51 uçaklık alımıyla gündeme geldi. Amaç görüşmelerde bu uçağın bedelsiz alınmasıydı. Ancak çok ciddi pazarlıkların yaşandığı ihalede gerek Airbus gerekse de Boeing, hükümete uçak vermeye yanaşmadı. Arayışlarını sürdüren Başbakanlık, Airbus’la yaptığı görüşmelerde ikinci el A319CJ alımına yöneldi. THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin başkanlığındaki ekip İtalya’ya giderek uçakları inceledi.
THY filosuna girmeye başlayan A320 serisi uçaklarla aynı kokpit ve sisteme sahip A319CJ’nin herhangi bir ek yatırıma gerek kalmadan işletmesi yapılabilecek. Başbakan Erdoğan, İtalyan Başbakanı Berlusconi ile yaptığı görüşmelerde A319CJ’i incelemiş ve uçağı beğendiğini Berlusconi’ye iletmişti.
YOLCU UÇAĞINDAN GELİŞTİRİLDİ
Airbus, özellikle devlet başkanları ve uluslararası şirketlerden gelen talep üzerine A320 serisinin kısa gövdeli iki modelinden biri olan A319’dan bir iş jeti imal etmek üzere çalışmalara 1997’de başladı. Normalde 134 koltuk kapasiteli kabine özel tasarım ile müşterinin istediği miktarda koltuk yerleştirilebiliyor. Yine istek doğrultusunda kabine toplantı odası, duş, yatak konulabiliyor. Uçağın normalde bagaj veya kargo taşıdığı alt bölümüne ise özel yakıt tankları bulunuyor. Böylece menzil, İstanbul-Chicago arasında duraksız uçabilecek şekilde 11 bin 668 kilometreye kadar çıkıyor.
Airbus, halen 23’ü havayolu veya büyük şirket, 11’i de hükümet toplam 34 A319CJ sattı. Açıklanmayan müşterilerle birlikte rakamın 40’ı aştığı tahmin ediliyor. A319CJ kullanan hükümetler arasında İtalya’nın yanı sıra Fransa, Ukrayna, Brezilya, Tayland, Birleşik Arap Emirlikleri ve Venezüella bulunuyor. Ayrıca Azerbaycan’ın da bir uçak siparişi var. Uluslararası şirketlerden Daimler Chrysler ve Volkswagen’in de A319CJ uçağı bulunuyor. Aralarında Lutfhansa, Air France, Katar gibi havayolları da bu uçaklarla uzun menzilli tamamen business class hizmetinin verildiği tarifeli seferler gerçekleştiriyor.
Airbus A319CJ’nin rakibi ise Boeing’in 737’den geliştirdiği Boeing Business Jet (BBJ). Boeing, benzer özellikteki uçağın 700 ve 800 serileri ile farklı model sunuyor.
İLK ASKERİ KULLANICI
Airbus A319CJ’nin ilk askeri müşterisi İtalyan Hava Kuvvetleri oldu. 1997’de Başkanlık uçaklarının yenilenmesi projesinde 1974’ten bu yana kullanılan DC9’ların yerine iki A319CJ, Fransız Dassault’a da 13 yaşındaki Gulfstream GIII’lerin yerine iki Falcon 900EX siparişi verildi.
İlk uçaklar 2000 yılında teslim edildi. Bunu 2003’te üçüncü uçak izledi. Halen İtalyan Hava Kuvvetleri, üç A319CJ ile en büyük askeri kullanıcı olma özelliğini koruyor.
İKİ UÇAK DAHA ALINACAK
Başbakanlık, A319CJ’nin altına Gulfstream GIV’lerin yerine biri uzun menzilli iki uçak daha almak üzere çalışma yapıyor. Yapılacak yeni düzenlemede Başbakanlık filosu tek bir elden idare edilmesi planlanıyor. Böylece ekonomik kullanım hedeflenirken bakımdan pilotaja tasarruf sağlanması öngörülüyor.
Gelişmeler iş jeti imalatçıları tarafından yakından izleniyor. Kanadalı imalatçı Bombardier’in imalat portföyünde uzun menzilde Global Express, orta menzilde de Challenger 604 bulunuyor. Fransız Dassault 900EX’i uzun, orta menzilde 2000EX modelini öneriyor. Gulfstream ise mevcut GIV’leri uzun menzil G550 ve orta menzilde ise G450 ile değiştirmeyi hedefliyor.
A319CJ TEKNİK ÖZELLİKLER
Koltuk Kapasitesi: 12 veya 40
Kabin uzunluğu: 23.78 metre
Kabin eni: 3.70 metre
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 62.5 ton
Menzili: 11 bin 688 km
Motor Tipi: CFM56-5B7
veya V2500
Uğur CEBECİ
Hürriyet
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 23:19
