KAYNAK : Haber Vitrini
Amerikan başkenti, Tayyip Erdoğan’la partisi AKP’ye yani Adalet ve Kalkınma Partisi’ne nasıl bakıyor?
Şöyle özetlenebilir:
Washington’un ilk tercihi AKP değil. Tayyip Erdoğan hakkında soru işaretleri var Amerikan yönetimiyle Dışişleri’nde. İmajının pozitif olduğu söylenemez. Avrupa Birliği, ekonomi, Irak gibi bazı temel sorunlara bakışı ve kadroları güven telkin etmiyor. AKP ‘ılımlı İslam’ diye niteleniyor, seçimi kazanırsa birlikte çalışılacağının işaretleri veriliyor.
AKP lideri Tayyip Erdoğan geçen ocak ayında Washington’a ilk ziyaretini yaptı.
Ama iyi karşılanmadı.
Tayyip Erdoğan ve heyeti düş kırıklığı yaşadı. Erdoğan’ın dil bilmemesi, az konuşması ve kapalı kutu gibi gözükmesi de sözlerinin içtenliği konusunda kuşkulara yol açtı.
Başkan Bush yönetiminden, Beyaz Saray’dan Tayyip Erdoğan’a randevu verilmedi. Türkiye’yi iyi bilen, ABD’nin Ankara’da büyükelçiliğini yapmış olan ve halen Amerikan Dışişleri’nde üç numaralı koltuğun sahibi Büyükelçi Grossman’la da görüşmek istedi Tayyip Erdoğan.
Ama bu da gerçekleşmedi.
Washington’daki bu soğuk karşılamanın bazı nedenleri şöyle sıralanabilir:
11 Eylül süreci.
Ankara’yı, askeri rahatsız etmemek.
Ve Afganistan oylaması.
Türkiye’nin barış gücüne katılmak için Afganistan’a asker göndermesi gündeme geldiğinde AKP’nin Meclis’te olumsuz oy kullanması, Başkan Bush yönetiminde Tayyip Erdoğan’ın siciline kırık not olarak işlendi. Beyaz Saray’ın özellikle bu nedenle Tayyip Erdoğan’a randevu vermediği belirtiliyor.
Washington’da bugün AKP liderine daha çok Irak penceresinden bakıldığı söylenebilir. AKP seçimi kazanır hükümet olursa, Irak konusunda Amerika’nın işini kolaylaştırır mı?
Bu konuda Tayyip Erdoğan ve yakın çevresinin kamuoyu önünde çok fazla konuşmadığı not edilmiş durumda. Washington’da Türkiye’yi yakın takipte tutan bir kaynak Tayyip Erdoğan’dan ABD başkentinde başbakan ya da Dışişleri bakan adayı olarak görülen Abdullah Gül’e bundan bir süre önce sormuş:
"İktidara gelirseniz, Irak’ta ne yapacaksınız?"
Gül’ün yanıtı şöyle olmuş:
"Askere sorarım."
Bunu bana aktaran kaynak, "Bu yanıt da kendi görüşlerini açığa vurmama çabasının işareti değil mi" dedi.
Ancak, bir AKP hükümetinin Irak konusunda herhangi bir sorun çıkarmayacağı, çünkü bu konuyla ilgili olarak Ankara’da askerin son söz hakkına sahip olduğuna inanılıyor Washington’da...
Bu arada, Tayyip Erdoğan’ın Genelkurmay tarafından son 30 Ağustos törenlerine davet edilmiş olması, Amerikan Dışişleri’nde not edilen bir başka konu...
Asker deyince, Washington’daki havayı şu sözler özetleyebilir:
"Tayyip Erdoğan’ın, hükümet olmaları halinde Erbakan’ın yanlışlarını tekrarlamasına ihtimal verilmiyor. Ama şurası da bir gerçek: Eğer sınır aşılırsa, asker nasıl olsa hizaya getirir."
Türkiye’yi yakın takipte tutan Amerikalı bir kaynak şöyle dedi:
"Tayyip Erdoğan Washington’da hiç kimsenin ilk tercihi değil, olamaz da. Ancak iktidara gelirse, Washington Erbakan’a göre Tayyip - Gül ikilisiyle daha rahat çalışır. Amerika’nın zıddına gideceklerine ihtimal verilmiyor. Tayyip Erdoğan’la yakın çevresi hâlâ ciddi ciddi Erbakan’ı Refah Yol’u Amerika’nın yıktığına inanıyor. Bu arada Washington’da Tayyip’in İslamcı geçmişinden çok ekonomiyle ilgili muhtemel performansı tedirginlik kaynağı..."
Evet, Washington’daki soru işaretlerinden biri ekonomiyle ilgili. Bu bakımdan Tayyip Erdoğan’ın kadroları güven telkin etmiyor, işleri karıştırabileceği düşünülüyor.
Bunun gibi Avrupa Birliği penceresinden de Tayyip Erdoğan çok net görülmüyor. Partinin AB’den yana açıklamaları olumlu karşılanmış. Ancak hükümet olunca, AKP ve kadrolarının bu konuyu ne kadar içtenlik ya da kararlılıkla takip edecekleri merak konusu... Ayrıca bir Tayyip Erdoğan hükümetinin AB’den tarih almasının güç olacağına Washington’da işaret edenlere rastlanıyor.
Washington’daki düşünce üretim fabrikalarından biri olan Woodrow Wilson Merkezi’nde Profesör Henri Barkey’in Türkiye’yle ilgili konferansını izliyordum. Salon kalabalık, ilgi büyüktü. Bu Türkiye ilgisinde, 11 Eylül ve Irak’ın önemli payı olduğu belirtildi.
Profesör Barkey, AKP’nin seçimden birinci parti çıkarak iktidara gelmesinin yakın ihtimal olduğunu belirttiği konuşmasını tamamlayınca, kendisine sorulan ilk soru ilginçti:
"AKP hükümet olursa, bundan Türk - İsrail ilişkileri nasıl etkilenir?"
Barkey fazla etkilenmeyeceğini, çünkü bu konuya dokunulmasına Türkiye’de askerin izin vermeyeceğini diplomatik bir dille belirtti.
Bir soru daha soruldu:
"AKP seçimi kazanırsa, asker ne yapar?"
Yanıt, askerin sesini çıkarmayacağı ama hükümeti çok yakın takipte tutacağı yolundaydı.
Özetle: Washington sohbetlerinde, ‘ılımlı İslam’ın temsilcisi olarak nitelenen Tayyip Erdoğan hakkında birçok açıdan soru işaretleri olduğu, ancak başa güreştiği için hakkında pek fazla negatif konuşulmamaya özen gösterildiği dikkatimi çekti.
Son soru: Tayyip Erdoğan Washington’da ilk tercih değilse, kim, hangi parti ilk tercih olabilir?
Derviş’in katıldığı CHP mi?..
Bu da bir başka yazı konusu...
(HASAN CEMAL/ MİLLİYET)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 18:08
