KAYNAK : Haber Vitrini
TEMPO Dergisi, Meclis'teki partilerin oranlarına sadık kalarak Meclis'in fotoğrafını çekti. Sonuç içler acısı: Milletvekillerin idam, Avrupa Birliği, Başbakan Ecevit, erken seçim ve diğer konulardaki çarpıcı görüşleri... Hükümetteki muhalefet, muhalefetteki hükümet partileri... İşte tatile girmeden Meclis'in son görünümü!
Bir tahminde bulunun: Sizce koalisyon partileri içinde en çok hangisinin milletvekilleri Bülent Ecevit'in Başbakanlık görevlerini yerine getirebildiğini düşünüyor? Peki muhalefet içinde erken seçimi en çok isteyen parti hangisidir?
Türkiye'de politikayı biraz izleyen kişiler bu soruların cevaplarını tahmin edebileceğini sanır, değil mi? Eğer cevabınız sırasıyla DSP ve Akparti'yse çuvalladınız! Hem de ciddi biçimde.
TEMPO Meclis'teki partileri ve bağımsız milletvekillerini orantılarına göre temsil eden bir anket yaptı. Meclis'ten 100 milletvekili ile görüştü. İstemeyenler isimlerini vermedi. Ortaya milletvekillerinin olabildiğince vicdan rahatlığıyla ifade ettikleri, ama liderlerini hop oturtup hop kaldırtacak sonuçlar çıktı.
TEMPO'nun Meclis'teki geniş anketi iki hafta içinde hazırlandı. Meclis'teki 550 milletvekilini temsil edecek şekilde, parti oranlarına göre 100 milletvekiliyle görüşüldü. Bunlardan 24'ü MHP'li, 22'si DSP'li, 17'si ANAP'lı, 16'sı DYP'li, 10'u SP'li, 8'i AKP'li ve 3'ü ise bağımsızdı.
Ankete göre milletvekillerinin görüşleri liderlerinden çok farklı. Koalisyon hükümetini oluşturan DSP, MHP ve ANAP'ın kendi içlerinde büyük karmaşalar yaşıyor. Muhalefet derli toplu bir görüntü vermiyor. Kamuoyu nezdinde fikir birliği edildiği düşünülen konularda bile yüzey biraz eşelenince ortaya ciddi görüş ayrılıkları çıkıyor. İşte Hürriyet'in Meclis anketinden ilginç bazı sonuçlar...
Hükümette Başbakanlık Sorunu!
Anketin beşinci sorusu ‘‘Bülent Ecevit Başbakanlık görevlerini yerine getirebiliyor mu?’’ idi. Bu soruya DSP'li milletvekillerinin yüzde 45'i olumsuz yanıt verdi. Bilmiyorum cevabı verenlerle birlikte, DSP'li milletvekillerinin yarısının Ecevit'in Başbakanlık yapabildiği kanısında olmadıkları ortaya çıktı.
İşin ilginç yanı, bu oran koalisyonun diğer ortağı ANAP'ın verdiği olumsuz yanıttan bile fazlaydı! Diğer koalisyon partileri içinde ANAP yüzde 41, MHP yüzde 50 oranla başbakanın görevlerini yapamadığı kanısını taşıyor. Yani Tempo'nun Meclis anketi, koalisyon hükümetinin sadece diğer ortaklarının değil, ondan da önemlisi en büyük ortağı ve kendi partisinin de Ecevit'in başbakanlık görevlerini yerine getirebildiğine yönelik güvenin kalmadığını gösteriyor. Şaka gibi! Ama değil.
AB İçin İdam Konusu
MHP'nin idamın kalkmaması ve Abdullah Öcalan'ın hemen idam edilmesi konusundaki kesin tavrı hükümeti zora sokmuştu. MHP'nin de bu konuda tam bir fikir birliği içinde olduğunu söylemek mümkün değil. Her üç MHP'li milletvekilinden birisi idamın kalkmasını istiyor, yüzde 8 Apo'nun hemen idam edilmesine karşı veya bu konuda kararsız.
Öte yandan genelde idamın kalkmasını savunan DSP'lilerin arasında her beş milletvekilinden birisi Apo'nun hemen idam edilmesinden yana. AB konusunda en liberal görüşlere sahip ANAP içinde bile Apo'nun hemen idam edilmesine karşı çıkmayan yüzde 30'luk bir kesim var!
Muhalefet de idam konusunda tam karar verebilmiş değil. Gerçi bütün muhalefet partileri idamın kalmasını yüzde 100 destekliyor. Ama bu partilerin milletvekilleri hem kendi içlerinde, hem de muhalefet olarak Apo'nun idam edilmemesi konusunda tereddütlü. Apo'nun hemen idam edilmesine karşı çıkmayanların oranı SP'de neredeyse üçte bir, DYP'de yarı yarıya, Akparti'de ise üçte ikiye yakın.
AB Ciddi Biçimde Sorgulanıyor!
Öte yandan ankete göre, koalisyonun küçük ortağı ANAP da kendi içinde ciddi bir kimlik sorgulaması yaşıyor. Turgut Özal'ın mirasını gururla taşıyan ANAP Türkiye'de liberal ekonominin yılmaz savunucusu. Buna rağmen partide, Türkiye'nin sene sonuna kadar AB'den bir tarih alamaması durumunda Gümrük Birliği'nin gözden geçirilmesini isteyen milletvekillerinin oranı neredeyse yüzde 60. ANAP'lı milletvekilleri az farkla olsa da, Kıbrıs Rum Kesimi'nin AB'ye alınması halinde KKTC'nin de Türkiye'ye ilhak etmesi gerektiğini düşünüyorlar.
Peki AB'ye girmek için her türlü ödünü vermeye hazır gözüken ANAP'ta durum böyleyken, hükümeti yıpratmak için her fırsatı kullanması beklenen muhalefette durum nasıl?
Meclis'te AB'ye her türlü ödünü verme görüntüsünde olan SP'nin, aynı zamanda kürt oylarına oynaması da dikkati çekiyor. SP'de AB bu yıl sonuna kadar Türkiye'ye tarih vermezse Gümrük Birliği'nin gözden geçirilsin diyenlerin oranı yüzde 40 ile tüm partiler arasında en düşük olanı. Buna karşın aynı parti ilkokullarda Türkçe ile birlikte kürtçe eğitim verilmesine yüzde 60 oranında destek çıkıyor.
Seçim Korkusu
Anket, hükümeti oluşturan partilerin seçim sonucunda Meclis'e girememe korkusu yaşadıklarını da ortaya koydu. Bir defa bütün koalisyon parti milletvekilleri ezici bir çoğunlukla erken seçime karşı. Seçilememe korkusunun en belirginleştiği parti ise DSP.
DSP'nin yüzde 36'sı yüzde 10'luk seçim barajının düşürülmesini istiyor. Bu durum mevcut yüzde 10'luk barajla, DSP milletvekillerinin, partilerinin Meclis'e giremeyeceğini düşündüklerini gösteriyor. Ankete göre, DSP'den sonra ANAP'ta da her dört milletvekilinden birinin barajın düşürülmesini istiyor. Koalisyonda kendine en çok güvenen parti MHP: Milletvekillerinin beşte birinde baraja takılma korkusu var.
Şimdi sıkı durun. Meclis anketinden seçimle ilgili çıkan esas çarpıcı sonuç muhalefet ile ilgili: Ekonominin mi, Başbakan'ın mı daha çok hasta olduğunun tartışıldığı bir ortamda, muhalefetin topyekün erken seçim için bastırması normal karşılanırdı.
Ama işin aslı farklı: Yapılan bütün seçim yoklamalarında birinci parti Akparti çıkıyor. Hatta Genel Başkan Recep Tayyip Erdoğan her fırsatta erken seçim için meydanlara iniyor. Gel gör ki Akparti milletvekilleri erken seçim istemiyor. Hem de önemli bir çoğunlukla! Tempo'nun görüştüğü Akpartili milletvekillerinin yüzde 63'ü erken seçime karşı!
Anketten Sonuç Başlıkları
Her dört milletvekilinden üçü idamın kalkmasını istiyor. Abdullah Öcalan'ın hemen idam edilmesine milletvekillerin neredeyse yarısı hayır diyor. Ama Apo'nun idamını isteyenler de yüzde 40'a yakın.
İlkokullarda Türkçeyle birlikte Kürtçe eğitim verilmesine Meclis yüzde 80 oyla karşı. Kürtçe kursların açılması ise anketin en tartışmalı sorusu: Milletvekillerinin yüzde 48'i istiyor, yüzde 48'i istemiyor, yüzde 4 kararsız.
Meclis'in yüzde 58'i Bülent Ecevit'in başbakanlık görevlerini yerine getiremediği kanısında. Koalisyon hükümeti milletvekilleri arasında bile bu oran yüzde 46.
Erken seçime gidilmesini koalisyon istemiyor, muhalefet, AKP hariç istiyor. Toplamda Meclis'in yüzde 62'si erken seçime karşı. Seçim barajının indirilmesini isteyenler ise sadece yüzde 21.
AB konusu ise ilginç sonuçlar ortaya çıkardı. Ankete katılan milletvekillerinin beşte üçü AB için referanduma gidilmesini; üçte ikisi ise AB, bu yıl sonuna kadar Türkiye'ye tarih vermezse Gümrük Birliği yeniden gözden geçirilmesini; AB Rum kesimini alırsa Türkiye'nin de KKTC'yi ilhak etmesini istiyor.
İdam kalksın mı?
Evet % Hayır % Bilmiyor %
76 21 3
Abdullah Öcalan hemen idam edilsin mi?
Evet Hayır Bilmiyor
39 48 13
İlkokullarda türkçeyle birlikte kürtçe eğitim de verilsin mi?
Evet Hayır Bilmiyor
13 81 6
Kürtçe kursları açılsın mı?
Evet Hayır Bilmiyor
48 48 4
Başbakan Bülent Ecevit Başbakanlık yapabiliyor mu?
Evet Hayır Bilmiyor
31 63 6
Erken seçime gidilsin mı?
Evet Hayır Bilmiyor
38 62 0
Seçim barajı indirilsin mi?
Evet Hayır Bilmiyor
21 77 2
AB için referandum yapılsın mı?
Evet Hayır Bilmiyor
59 37 4
AB, bu yıl sonuna kadar Türkiye'ye tarih vermezse gümrük birliği yeniden gözden geçirilsin mi?
Evet Hayır Bilmiyor
66 23 11
AB, Rum kesimini alırsa Türkiye KKTC'yi ilhak etsin mi?
Evet Hayır Bilmiyor
66 25 9
PARTİLERE GÖRE TUTUMLAR
Soru 1: İdam kalksın mı?
Soru 2: Abdullah Öcalan hemen idam edilsin mi?
Soru 3: İlkokullarda türkçeyle birlikte kürtçe eğitim de verilsin mi?
Soru 4: Kürtçe kursları açılsın mı?
Soru 5: Başbakan Bülent Ecevit Başbakanlık yapabiliyor mu?
Soru 6: Erken seçime gidilsin mı?
Soru 7: Seçim barajı indirilsin mi?
Soru 8: AB için referandum yapılsın mı?
Soru 9: AB, bu yıl sonuna kadar Türkiye'ye tarih vermezse gümrük birliği yeniden gözden geçirilsin mi?
Soru 10: AB, Rum kesimini alırsa Türkiye KKTC'yi ilhak etsin mi?
DSP: Ecevit Başbakanlık Yapamıyor!
TEMPO'nun anketi çok çarpıcı bir gerçeği ortaya çıkardı. Çoğunluğu isim vermeden ankete katılan DSP milletvekillerinin yüzde 45'i Başbakan Bülent Ecevit'in başbakanlık görevlerini yerine getiremediğini düşünüyor. Bu husus DSP içinde Ecevit'e karşı açılan isyan bayrağının ortaya çıkan 9 milletvekilinden çok daha fazlasını ilgilendirdiğini ortaya koyuyor.
Ancak yine de milletvekillleri erken seçim istemiyor. Buna karşın her üç milletvekilinden birden fazlası yüzde 10'luk seçim barajının indirilmesinden yana. Bu parlementoda grubu bulunan altı parti içindeki en yüksek oran!
DSP ile ilgili bir diğer ilginç sonuç milletvekillerinin yüzde 86'sının AB'nin koyduğu şartlardan kürtçe eğitime karşı olmaları. Buna karşın milletvekilleri az bir farkla da olsa kürtçe kursları destekliyor. DSP'lilerin daha emin oldukları konular idamın kalkması ve Abdullah Öcalan'ın idam edilmemesi istiyor. Ama burada bile karşıt görüşler beşte bir seviyesinde!
Sorular Evet % Hayır % Bilmiyor %
1 82 18 0
2 18 68 14
3 9 86 5
4 55 41 5
5 50 45 5
6 14 86 0
7 36 64 0
8 50 50 0
9 64 32 5
10 64 27 9
MHP: AB Konusunda Tavır Kesin!
MHP'li milletvekillerinin neredeyse onda dokuzu Apo'nun hemen idam edilmesinde yana, buna karşın sadece altısı idamın kalkmasını istemiyor. Tümü değil sadece kürtçe eğitime, kürtçe kursların açılmasına bile karşı.
MHP'nin AB'ye tavrı aşikar: Yüzde 92 sene sonuna kadar AB'nin Türkiye'ye bir tarih vermemesi durumunda gümrük birliğinin tekrar gözden geçirilmesini istiyorlar. Kıbrıs Rum Kesimi'nin AB'ye alınması halinde de Kıbrıs'ın Türkiye'ye katılmasını isteyen milletvekili oranı da yüzde 83.
Öte yandan MHP'lilerin yarısının Ecevit'in Başbakanlığı yapamadığını düşünmesine rağmen, erken seçimi de, seçim barajının indirilmesini de istemiyorlar...
Sorular Evet % Hayır % Bilmiyor %
1 33 58 8
2 92 4 4
3 0 100 0
4 4 96 0
5 38 50 13
6 17 83 0
7 21 71 8
8 67 29 4
9 92 8 0
10 83 17 0
ANAP: AB'ye Şüphe Mi Var?
ANAP'ın AB'ye olan sabrı taşıyor mu? Hürriyet'in anketi bu ilginç soruyu gündeme getiriyor...
Mesut Yılmaz AB'nin yılmaz savunucusu. İdamın kalkmasını, Apo'nun idam edilmemesini, kürtçe eğitimi destekliyor. Oysa ANAP'lı milletvekillerin bazı konularda şüpheleri var. Çoğunluğu idamın kalkmasını ve kürtçe kursları onaylıyor. Ama yine de Apo hemen idam edilsin mi sorusuna dörtte biri bilmiyorum diye cevap veriyor. Kürtçe eğitime ise her dört ANAP'lı milletvekilinden üçü karşı.
ANAP Turgut Özal'ın mirasında, liberal ekonominin kalesi. Ama bu alanda da anket ANAP'ta ciddi tereddütler olduğunu gösteriyor. AB'nin Türkiye'ye sene sonuna kadar bir tarih vermemesi durumunda Gümrük Birliği'nin tekrar müzakere edilmesini isteyen ANAP'lıların oranı yüzde 60. Bu rakam sadece koalisyon ortağı DSP'nin değil, bazı muhalefet partilerinin de üstünde! Ayrıca ANAP milletvekillerinin yüzde 60'ı, Kıbrıs Rum Kesimi AB'ye alınırsa KKTC'nin Türkiye'ye ilhakını istiyor.
Sorular Evet % Hayır % Bilmiyor %
1 88 6 6
2 6 71 24
3 24 76 0
4 88 6 6
5 59 41 0
6 12 88 0
7 24 76 0
8 59 41 0
9 59 41 0
10 53 41 6
DYP: Apo'yu Asın, İdamı Kaldırın!
TEMPO'nun anketine ilk bakışta DYP'li milletvekillerinin kendi içlerinde ciddi tezat yaşadıkları ortaya çıkıyor: DYP idam kalksın diyor ama milletvekillerinin yarısı Apo'nun hemen idam edilmesini istiyor. DYP kürtçe eğitime ve hatta kurslara dahi karşı ama ankete katılan DYP'lilerin yüzde 38'i AB'nin Türkiye'ye yıl sonuna kadar bir tarih vermemesi halinde dahi Gümrük Birliği'nin tekrar gözden geçirilmesini istemiyor.
Öte yandan bugün her iki DYP'li milletvekilinden birisi AB'den gün alınamazsa Gümrük Birliği'ni masaya yatırmaktan yana. Tabii bu DYP ve genel başkanı Tansu Çiller için ciddi bir bıyık-sakal ikilemi: Ne de olsa 1994'te Gümrük Birliği'ni gerekli önlemleri almadan uygulamaya sokan kendisiydi...
Sorular Evet % Hayır % Bilmiyor %
1 100 0 0
2 50 50 0
3 6 88 6
4 50 44 6
5 0 94 6
6 100 0 0
7 6 94 0
8 44 50 6
9 50 38 13
10 56 31 13
SP: Kürt Oylarına Oynuyor!
Saadet Partisi her zamanki gibi tehlikeli oyunların peşinde. DEP'in kapatılmasından sonra güneydoğu ve doğuda oy patlaması yapan bu parti şimdi de AB'nin dayatmalarını fırsat biliyor: SP'li milletvekillerinin yüzde 60'ı kürtçe eğitimi destekliyor. Parlementodaki partiler içinde çoğunluğu Türkçe eğitim yanısıra Kürtçe eğitim de versin diyen tek parti SP.
SP'lilerin yüzde 80'i de kürtçe kurslarının açılmasından yana. Apo'nun idamını isteyen SP'li sadece yüzde 10. Buna karşı tüm SP'liler idamın kalkmasını istiyor. SP'lilerin yüzde 60'ının AB sene sonuna kadar Türkiye'ye bir tarih vermezse gümrük birliğinin yeniden gözden geçirilip geçirilmemesi konusunda vermiş oldukları bir karar yok.
Sorular Evet % Hayır % Bilmiyor %
1 100 0 0
2 10 70 20
3 60 20 20
4 80 20 0
5 0 100 0
6 80 20 0
7 10 90 0
8 80 10 10
9 40 0 60
10 60 10 30
AKP: Erken Seçime Hayır!
İşte TEMPO'nun Meclis anketinin çıkardığı, Türkiye'nin gündemine oturacak bir başka çarpıcı sonuç daha: Yapılan seçim anketlerinde Ak Parti'nin hep birinci parti. Genel başkan Recep Tayyip Erdoğan her fırsatta erken seçim istiyor. Sıkı durun: Tüm bu görüntüye karşın, Akparti milletvekillerinin yüzde 63'ü erken seçime karşı! Akpartili milletvekilleri önemli bir çoğunlukla erken seçimi istemiyor.
Bunun nedeni, Akpartili milletvekillerinin hükümetin işleri iyice eline yüzüne bulaştırarak Akparti'nin şansını arttıracağını düşünmeleri mi? Yoksa mevcut milletvekillerinin bazı rahatsızlıkları mı? Seçilemeyeceklerini düşünmeleri veya Tayyip Erdoğan'a duyulan güvensizlik gibi... Bu soruların cevabı Akparti'yi bir süre meşgul edecek!
Sorular Evet % Hayır % Bilmiyor %
1 100 0 0
2 25 38 38
3 0 75 25
4 38 50 13
5 0 100 0
6 38 63 0
7 13 88 0
8 75 13 13
9 63 13 25
10 63 25 13
Hangi Partiye Yakınsınız?
Başbakanın başbakanlığını en çok DSP'liler yeterli bulmuyor. Buna karşın kamuoyu yoklamalarında en ileride gelen Akpartili milletvekilleri ezici çoğunlukla erken seçim istemiyor!
Neler oluyor? Tempo'nun anketi Türkiye'nin gündemindeki önemli konular ile ilgili olarak milletvekillerinin parti liderlerinden oldukça farklı görüşlerde olduğunu ortaya çıkardı. Kimin hangi partiye bağlı olduğu belli değil.
Ya siz hangi partiye daha yakın olduğunuzu biliyor musunuz? Test etmek için milletvekillerine sorduğumuz soruları evet, hayır ya da bilmiyorum şeklinde cevaplayın ve parti haritasının neresinde olduğunuzu bulun.
Koalisyon Hükümetinin Sonuçları
Sorular Evet % Hayır % Bilmiyor %
1 65 30 5
2 43 44 13
3 10 89 2
4 44 52 3
5 48 46 6
6 14 86 0
7 27 70 3
8 59 40 2
9 73 25 2
10 68 27 5
Muhalefetteki Partilerin Sonuçları
Sorular Evet % Hayır % Bilmiyor %
1 100 0 0
2 32 53 15
3 21 65 15
4 56 38 6
5 0 97 3
6 79 21 0
7 9 91 0
8 62 29 9
9 50 21 29
10 59 24 18
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 17:25
