KAYNAK : Haber Vitrini
RUHİ AYTAÇ
GAZİANTEP- Zeugma antik kentin sembolü olan "Çingene Kız" mozayiği, dudaklarındaki gülümsemesiyle bugüne kadar çok tartışılıp konuşulan Leonardo da Vinci'nin "Mona Lisa" portresine benzerliğiyle dikkat çekiyor.
"Zeugma'nın Mona Lisa"sı olarak adlandırılmaya başlanan portre, özellikle yabancı turistlerin ilgi odağı haline geldi.
Zeugma antik kentinde 1992 yılında yapılan kazılarda çıkarılan Çignene Kız, asıl şöhrete 2000 yılında uluslararası kuruluşların katılımıyla gerçekleştirilen kurtarma kazılarıyla ulaştı. Zeugma'nın sembolü olarak kabul edilen "Çingene Kız" hayranlığı da çığ gibi büyüdü. Zeugma adının yanında mutlaka "Çingene Kız" mozaiğinin resmi veya minyatürü yer aldı. "Çingene Kız" fotoğrafları gazeteler, dergiler, internet siteleri, reklam panolarında baş köşede yer aldı. Bilgisayarda en çok kullanılan wallpaper (duvar kağıdı) oldu. Türkiye'yi tanıtıcı broşürlerde, plaketler, süs eşyaları ve eşantiyonlarda yerini alırken Türk Turizmi de yeni bir obje kazandı. Bugün bazı firmalar da "Çingene Kız"ı logo ve amblem olarak kullanmaya başladı.
MONA LİSA-ÇİNGENE KIZ
Zeugma'yla birlikte Gaziantep'te turist sayısında büyük patlama oldu. Yerli ve yabancı turistler şaheser mozaikleri görmek için Gaziantep'e akın etti, otellerin doluluk oranı arttı. Tüm bu sevindirici gelişmelerde hiç kuşkusuz Zeugma'nın sembolü "Çingene Kız"ın payı çok büyük oldu. Çingene kızı ön plana çıkaran ünlü ressam Leonardo da Vinci'nin meşhur "Mona Lisa" portresiyle olan benzerliğiydi.
Zeugma kazılarının kamuoyunun henüz gündemine girmediği 1992 yılında çıkarılan bu mozaikteki kadın figürü gizemli bakışları ile Zeugma'nın simgesi haline geldi. İlk ortaya çıktığı yıllarda kimliği konusunda kesin bir tanımlama yapılamayan bu mozaiğe figüründeki kadın resminin çingene kızlarını andırması nedeniyle "Çingene" adı verildi. Ancak bazı kaynaklar mozaikteki asma figürlerine dikkat çekerek, çingene olarak tasvir edilen kadının yer tanrısı "Gaia" olduğunu ileri sürdü.
360 derece çevresinde mozaiğe kim bakarsa baksın, Çingene Kızı'n kendisine baktığı görüyor. Bu özellikle "Çingene Kız" mozayiğinden 13 asır sonra 15. yüzyılda Leonardo Da Vinci'nin "Mona Lisa" tablosunda görmek mümkün. Işık ve gölge oyunlarıyla sağlanmış titiz bir renk birliğini yansıtan tabloda "Mona Lisa"nın hüzünlü ve gizemli bakışları, asırlar önce meçhul Zeugmalı sanatçı "Çingene Kız" mozayiğiyle yakaladığı görülüyor. Bu nedenle haklı olarak "Çingene Kız" mozaiğine "Mona Lisa " yakıştırması yapıldı.
Arkeolog Mehmet Önal, Çingene Kız mozaiğinin tarihi bir şaheser olduğunu belirterek, "Asırlar geçmesine rağmen bugün bile hayranlık uyandırıyor. Zeugma'da sanatın ne kadar üst düzeyde olduğunu gözler önüne seriyor. Çingene Kız'daki esrarengizlik, 13 asır sonra Leonardo da Vinci'nin Mona Lisa'sında görmek mümkün. Buradaki sır, göz bebeklerdedir. 360 derecelik bir daire oluşturup, bu dairenin her tarafından insan yerleştirilse aynı Çingene Kız'ın kendisine baktığını görür. Bu özellikle "Mona Lisa"da da mevcut" dedi.
ÇİNGENE KIZ KAÇAK KAZI KURBANI
Zeugma antik kentinin sembolü "Çingene Kız" veya nam-ı diğer Zeugma'nın Mona Lisa'sı, yıllar önce kaçak kazı yapanların tahribatına uğradı.
1970'li yıllarda "Çingene Kız" mozayiğinin bazı parçaları, kimliği belirsiz kişiler tarafından söküldüğü tespit edildi. Kaçakçıların yıllar önce parça parça gördüğü mozayiği, arkeologlar ancak 1992 yılında bulabildi.
Zeugma kurtarma kazılarında da görev yapan arkeolog Mehmet Önal, Çingene Kız mozayiğinin yıllar önce kaçak kazı yapan kişiler tarafından tahrip edildiğini kaydetti.
Önal, "1970'li yıllarda kaçak kazılar sonucu mozayiğin bazı parçaları sökülerek götürülmüş. Bugün geriye sadece baş kısmı kaldı. Kaçak kazı yapanlar, işin tekniğini bilmediği için mozayiği tahrip etmişler. Belki de kalan parçayı da götüreceklerdi. Tahrip etmekten korktuklarından veya götürmeye fırsat bulamadıkları için Çingene Kız'ı 1992 yılında yapılan resmi kazılar sonucu bulabildik. Aksi olsaydı Zeugma, sembolünü ve Mona Lisa'sını kaybedecekti" şeklinde konuştu.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 17:04
