Sayın Baykal'ın bu yorumuna saygı duyarım. Yalnız fazla katılım olmadı bu görüşe... Türkiye'de, geçen 50 sene zarfında, bu çeşit yorumların yapıldığını gördüm. Başı sıkışan bir takım gizli kuvvetler arar. Amerika olur, başka kuvvetler olur... İsimlendirilmese bile, bir takım gizli kuvvetlerin varlığından ve kendi başarısızlıklarının ya da sıkıntılarının ondan geçtiğine inanılır. Sayın Baykal'ı, hiçbir şekilde incitmek istemem... Ben genelde komplo teorilerine itibar etmem.

Alakası yok. Bu sözler, Türkiye'de uzunca zamandır söylenegelmiştir ve komplo teorilerinin devamıdır. Türkiye'de kimin başbakan olacağını Amerika nereden bilsin! Amerika, kendi memleketini idarede sıkıntı çekiyor. Amerika'yı öyle sihirli bir değnek gibi farz edip, "İstediği ülkede istediği yönetimi devirir, istediği adamı getirir"şeklinde görmek fevkalade yanlıştır. Seçime dayalı bir yerde, 40 milyon oya hükmedeceksiniz ve bunun içinden çoğunluk çıkaracaksınız! Mümkün değil.

1965'de bu laflar edildi. Rekabet dolayısıyla, bizim kendi içimizden çıktı bunlar... Sonra ben, parti başkanı olarak, Türkiye'de Demokrat Parti'den sonra en yüksek oyu aldım. Yüzde 53 aldım. Bu ithamlar, meydanları çınlattığı halde, halk bunlara güldü geçti. Türkiye'de halk, neyin ciddi, neyin gayrı ciddi olduğunu ayırt edecek durumdadır.

Ben, mühendisim... Devletin memuru olmadığım zaman mesleğimin icabını yapacağım. Mesleğimin icabı, müşavir mühendislik yaparım... Müteahhitlik yaparım... Kime hizmet verdiğim, bana leke getirmez. Muteber bir müesseseyim... Ben, kısa bir süre müşavir mühendislik yaptım. O süre içerisinde ODTÜ'de ders verdim. O süre içinde inşaat yaptım. Çok da başarılı yaptım. Bir Amerikan şirketinin de müşaviriydim. Bunu aldılar, istismar ettiler. Ben, bu istismar karşısında hiçbir kompleks duymadım. Güldüm... Çünkü biliyordum ki, siyasete adımınızı attığınız zaman, on parmağı kara bir sürü adam olacaktır ve bu parmaklar sizin üzerinize sürülecektir. Rahmetli Celal Bayar, "Siyasete girmek, kömür ocağına girmek gibidir" derdi.

Sanmıyorum. Bakın, şu oldu; 80 müdahalesinde Amerikalı subayların, yahut Pentagon'da birisinin bir beyanından bahsedildi. "They did it" gibi... "Demek yaptılar" gibi, bir takım Pentagon'la bağlantılı, bizim askerle bağlantılı sözler söylenegelmiştir. Ama ben onlara da önem vermedim.

Ben, Türkiye'de gelip giden hükümetlerin Amerika'nın ya da başka bir ülkenin icazetiyle gelip gittiğine hiç inanmadım. 59. dahil... Bugünkü, 59. hükümet... Hiçbirisine inanmadım. Bu hükümetlerin bir kısmıyla büyük mücadelem oldu. Ama hiçbirinin Amerika'dan icazet aldığına, hiçbir yerden icazet aldığına inanmadım. Ağrıma gider öyle bir şey.

Katılmam. Deniz Baykal, arkadaşımdır. Kendisi çok ilginç bir politikacıdır. Kendi üslubu vardır; heyecanlı, biraz sert ve en son söyleyeceği lafı genelde en başta söyleyen... Şöyle düşünmek lazım: Sayın Baykal, kendi sandalyesini korumak mecburiyetindedir. Çünkü, ister bir siyasi partinin içinde olsun, ister devlette olsun, ister şirkette olsun, iktidar meselesi daima dikkat çeker. Heves de çeker. Bir takım kimselerin, o iktidara talip olmak gibi düşünceleri daima olabilir. Kişi, o iktidara talip olana karşı, "Al senin olsun" demez. "Gel, sen otur" da demez. Yerini savunmaya mecburdur. Chirchill'in sözü: "I'll fight for my corner"... Sandalyemi savunurum... Herkes, oturduğu yeri savunmak mecburiyetinde...

Yumruk olayı, talihsiz bir olay... Ona hak vermek mümkün değildir... Tabii insanın hangi şartlarda ne yaptığına da bakmak lazım. Niye yaptığını, bilemiyoruz. Fakat haklı bir gerekçe bulmakta da müşkülat çekiyorum

Alamam... Almam da zaten... İsrail'in bugün üstünde yaşadığı topraklarda başı belada!.. Ve, "Bu toprakları İsrail'e bırakmayacağız" diye uğraşan bir avuç Filistin halkının topu yok, tüfeği yok... İsrail'in derdi toprak değildir; elde ettiği topraklarda barınabilmektir. En büyük korkusu bu topraklardan çıkarılmaktır. İsrail, komşularının topraklarını almak ya da onların topraklarına yayılmak gibi bir arzuyu kanıtlayacak en ufak işaret verirse başına büyük bela açar. Sanmıyorum İsrail'in böyle bir şey yapacağını... Ayrıca İsrail'in, Türkiye'de Türkiye'yi rahatsız edecek şekilde toprak alacağına da inanmıyorum. Alabilir... Ama siz de gider, İsrail'den alırsınız. Tabii serbestlik dahilinde... Üstelik, İsrail'den bizim tarımdan öğreneceğimiz çok şey var. Pamuk ekiyorum; 300 kilo pamuk alıyorum. O, 500 kilo alıyor, 700 kilo alıyor...Keşke İsrail gelse, birkaç tane numune çiftliği yapsa burada da, bizim halkımız ondan tarımın nasıl yapılacağını öğrense.

Yok. Her dönemde bu tip faaliyetler vardır. Türk halkının bu çeşit faaliyetlerden geniş çapta müteezzi olacağına kani değilim. Çünkü Türk halkı, kendi inançlarına çok sadakatle bağlıdır.

Gülümsedim... Herkes gibi... Ben, dinin elden gideceğine hiç inanmıyorum.

Ben, bu meseleyi, 1964 senesinin 24 Kasım'ında hallettim. O günkü kongre başkanı Talat Asal'dı ve ona, Masonlar Derneği'nden alınmış bir vesikayı takdim ettim. O tarihten bu yana da, geçen 40 sene içerisinde masonik hiçbir faaliyetimden hiç kimse bahsetmemiştir. Onun için o hesaplara yeni baştan girmem.

Onlar benim dışımda olan şeyler...

Şimdi ben 80 yaşında bir adamım. Bana sorulacak soru değil bu... Geç bakalım...(kahkahalar)

Alakası yok. Kimse söylemedi bunu, bu vakte kadar... Tansu Hanım, bir kabiliyet olarak partimize geldi. O günlerde, siyasi hareketimiz büyük darbe yemişti. On sene yasaklılıktan, kendimizi yedi senede kurtarabilmiştik... Yeni düzen içinde, kendimize çeki düzen vermek zorundaydık. Genç, kabiliyetli insanlar arıyorduk. Tansu Hanım da onlardan biri olarak karşımıza geldi ve onu değerlendirdik. Bir süre sonra parti başkanlığına, daha sonra başbakanlığa kadar gelebildi.

Sizin, bir süre sonra, "Vitrin diye aldık ama vitrinin de değiştirilme zamanı vardır. Vitrini değiştirmek, vitrini yapanın hakkıdır" dediğiniz, dönemi anlatan çalışmalarda yer alıyor. Doğrular mısınız?

Bu tip lafları ettiğimi pek hatırlamıyorum; ama etmiş de olabilirim. Çünkü bunların, benim mantığıma göre çok fazla tutarlılığı yok. Benim mantığım, "Ben yaptım, ben bozarım" düşüncesine müsait değildir. Çünkü, benim yaptığım da doğru olmalıdır; bozduğum da...

Onu kimse hayal edemez. Ama yol açıktır. Ben, kendisini DYP'ye aldığım zaman, star olabileceğini söyledim. O manada, yol açıktır... Herkes için yol açıktır... Yolun açıklığı görüldü ki, hem parti genel başkanı, hem başbakan oldu. Tabii, bunlar ebedi şeyler değil. Muayyen zaman gelir, muayyen zaman gider... Ama konjonktürden de yararlanarak, oraya kadar ulaşma kabiliyetini göstermiştir.

Onlar, ayrı meseleler. Ben reşit değilim karar vermeye. Kamuoyu verecek.

Halen öyleyiz. Benim Tansu Hanım'la ne meselem olabilir ki! Ben getirdim onu.

O başka hikaye! Dün dündür, bugün bugün. (kahkahalar)

Zaman zaman beni hoşnut etmeyen durumlar olmuştur. Ama siyasette pişmanlığın yeri yoktur.

Vardır. Siyasette, siyasetçi kaybolup gitmez. Bir yerden yine çıkar. Hele o siyaset virüsünü aldıysa, kolayına bırakmaz. Bir gün, bu arkadaşlarımızın yeniden sahneye çıktığını görürseniz, şaşırmayın.

Seyirci kalmamak, askeri müdahale anlamına gelmez. "Seyirci kalamaz" demek, orada bu işleri kim kurcalıyorsa, kim hakimse, onlar nezdinde gerekli temaslar yapılır... Önce o manaya gelir. En sonda yapılması gereken şey, en başta aklımıza gelmemeli. "Bizim tepemizi attırırsanız kırar dökeriz haa!" gibi bir imaj vermemek lazım. Bugünkü dünyada kuvvet kullanmak suretiyle, kırıp dökmek suretiyle uluslararası meselelere çözüm bulmak mümkün değildir. Tabii, o sözler bazen maksadını aşabiliyor. Ancak hangi maksatla söylenirse söylensin, dinleyenlerin bunu, "Yarın savaş var" manasında almaması lazım. Çünkü sadece bizim askeri gücümüz yok. Başkalarının da var! Savaş öyle bir şey ki... "Hayati zaruret olmadıkça savaş cinayettir" diyor büyük Atatürk...

Boş beyanlar... Maksadını aşan, ipe sapa gelmez beyanlar... Bunların üzerinde tartışma açmam; ciddi de telakki etmem. Ne Diyarbakır, ne de Antakya Türkiye'ye pamuk ipliği ile bağlı iller değildir. Parçalarıdır. Kimse oralarda hak iddia edemez.

Gelir diyenler var, gelmez diyenler var.

Ben desem ki, "Gelmez" bunun ne hükmü var! Yani "Tanıma anlamına gelmez" dediğimiz zaman, bu imzanın ne hükmü var. İmzanın hükmü yok o zaman... Niye "imza olsun" diye ısrar ediliyor? Uluslararası hukukçular bunun kararını verecektir. Ancak, "Tanıma manasına gelir" diyenler çoğunlukta... Ben de onlara dahilim.

Şerh, karşı tarafın kabul edeceği bir şey olmaz ki! Siz, kendi kendinizi aldatırsınız. Sizden imza bekleniyor, şerhli imza değil. "Bu 10 devleti, Ankara Anlaşması'na dahil ediyoruz" diye imza isteniyor sizden... Bunlardan biri de Kıbrıs'tır. Hangi Kıbrıs'tır? Uluslararası kayıtlara göre bir tane Kıbrıs Cumhuriyeti var. Peki o zaman Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne olacak? Kuzey Kıbrıs'taki Türk ne olacak? Kırk senedir parlamentomuzda, sokaklarımızda tartıştığımız "Kıbrıs bizim milli davamızdır" ne olacak? Türkiye'nin buna bir kanaat getirmesi lazım.

(D.B. TERCÜMAN)